صفحه ۱۴۳

را شکستند و...؛ و پیغمبر(ص) چون خیرخواه مردم بود همه این مصیبت ها را تحمل کرد.

"و مضی علی الطریقة"

( و بر راه حق مداومت کرد.)

"مضی علی الامر" یعنی: بر آن کار مداومت کرد. الف و لام در "الطریقة" الف و لام عهد است. یعنی پیغمبر بر همان راه حقی که در پیش گرفته بودند مداومت کردند و هیچ گاه سستی و فترتی در این زمینه در ایشان پدید نیامد.

تبلور آیه: (أدع الی سبیل ربک ...)

"و دعا الی الحکمة و الموعظة الحسنة"

( و مردم را به حکمت و موعظه نیکو دعوت کرد.)

این عبارت حضرت ظاهرا اشاره به آیه شریفه است که خداوند خطاب به پیغمبراکرم (ص) می‎فرماید: (أدع الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی أحسن ) سوره نحل (16)، آیه 125. یعنی: "مردم را به راه پروردگارت با حکمت و پند نیکو فراخوان و با آنان با روشی که بهتر باشد مجادله کن." "حکمت" یعنی امر محکمی که مطابق عقل باشد. اهل لغت می‎گویند: اصل حکمت و حکومت و حکم و همه مشتقات "ح، ک، م"، از "حکمة" است. به دهنه اسب که سوارکار به وسیله آن اسب را کنترل کرده و نمی گذارد چموشی کند "حکمة" می‎گویند. در زبان عربی اشتقاق کلمات از یک کلمه جامد امری شایع است و در برخی زبانهای دیگر مثل زبان انگلیسی هم چنین چیزی وجود دارد. همان طور که دهنه اسب آن را کنترل

ناوبری کتاب