صفحه ۱۴۲

6 - تردید و جهالت

"حیاری فی زلزال من الامر"

( سرگشتگانی متحیر و در تردید نسبت به امر خویش.)

"حیاری" جمع "حیران" به معنای سرگشته و متحیر است. مردم در زمان بعثت پیامبر متحیر بودند که آیا راهی که در پیش گرفته اند حق است یا باطل ؟ در امور مختلف در لغزش و متزلزل بودند و نمی دانستند چه بکنند، آیا آنچه انجام می‎دهند به خیرشان هست یا نه ؟ خلاصه گیج و سرگشته بودند.

"و بلاء من الجهل"

( و دچار بلا و مصیبتی برخاسته از جهل و نادانی.)

و گرفتار بلا و مصیبتی بودند که از جهلشان برخاسته بود؛ نادانی به گرفتاری دچارشان کرده بود. کشتارهایی که در جاهلیت بود، فرزند کشی ها، جنگ های طولانی، همه از جهل و نادانی آنها بود. برای یک امر جزئی مدتهای طولانی با هم می‎جنگیدند و خون یکدیگر را می‎ریختند.

حضرت در این جملات فضای پیش از بعثت را ترسیم کردند؛ مردم در چنین اوضاع آشفته ای دست و پا می‎زدند، که خداوند پیغمبراکرم (ص) را مبعوث ساخت.

تلاش پیگیر پیامبر(ص) برای هدایت مردم

"فبالغ (ص) فی النصیحة"

( پس پیغمبراکرم (ص) نهایت کوشش خود را در خیرخواهی آنها به کار گرفت.)

پیامبراکرم (ص) در خیرخواهی و اصلاح امور آنها نهایت کوشش خود را به کار گرفتند و زحمت های بسیاری متحمل شدند، اذیت و آزار شدند، دندان حضرت

ناوبری کتاب