آیت‌الله منتظری

منها) سوره آل عمران (3)، آیه 103. یعنی: "و شما مردم در لبه پرتگاه آتش بودید، پس خدا شما را از آن نجات داد."

4 - کبرورزی و بزرگ منشی

"واستزلتهم الکبریاء"

( و بزرگ منشی و تکبر آنها را گمراه ساخته بود.)

"کبریاء" یعنی تکبر و بزرگ منشی. "استزل" از "زلل" به معنای لغزش و خطاست. "و استزلتهم الکبریاء" یعنی: و خودخواهی و بزرگ منشی آنها را از مسیر حق لغزانده و موجب گمراهی شان شده بود. خیلی از افراد در اثر خودخواهی و تکبر حق برایشان مشتبه می‎شود و خیال می‎کنند همان حرفی که آنها می‎گویند و کاری که انجام می‎دهند درست است. خودخواهی رذیله بزرگی است که انسان را در فهم حق هم دچار انحراف می‎کند. انسان طبعا خودخواه است مگر این که خود را منزه کند.

در نهج البلاغه عبده آمده که این عبارت به این گونه نیز نقل شده است: "و استزلتهم الکبرأ". "کبرأ" جمع "کبیر" است. یعنی بزرگانشان آنها را به لغزش واداشته و از مسیر حق منحرف کردند. قرآن شریف کلام برخی از کافران در عذرتراشی برای کفرشان در روز قیامت را چنین بیان می‎کند: (و قالوا ربنا انا أطعنا سادتنا و کبرأنا فاضلونا السبیلا) .سوره احزاب (33)، آیه 67. "سادة" جمع "سید" به معنای سرور و آقاست. یعنی: "و گفتند خدایا ما از بزرگان و رؤسایمان اطاعت کردیم و آنها ما را از راه حق منحرف کردند."

5 - بی هویتی و سبک مغزی

"واستخفتهم الجاهلیة الجهلاء"

( و جاهلیتی عمیق آنها را سبک مغز و بی هویت کرده بود.)