آیت‌الله منتظری

امیرالمؤمنین (ع) در جای دیگری می‎فرماید: "و ان الیوم عمل و لا حساب، و غدا حساب و لا عمل"نهج البلاغه، خطبه 42. "و همانا امروز روز عمل است و حسابی در کار نیست، و فردا روز حساب است و امکان هیچ عملی نیست."

و همچنین در خطبه دیگری که در امالی شیخ طوسی ذکر شده ولی در نهج البلاغه نیامده است، حضرت مطالبی بیان می‎کنند و ضمن آن می‎فرمایند: "و باب التوبة مفتوحا من قبل أن یجف القلم و تطوی الصحیفة فلا رزق ینزل و لا عمل یصعد"امالی شیخ طوسی، ص 689، مجلس 38، حدیث 9. یعنی: "و راه توبه باز است تا قبل از این که قلم [ که اعمال انسان را با آن می‎نوشتند] خشک شود [ و کرام الکاتبین دیگر چیزی در پرونده اعمال نمی نویسند] و صحیفه اعمال انسان پیچیده و بسته می‎شود، پس دیگر رزقی نازل نمی شود و عملی هم بالا نمی رود." یعنی دیگر وقت عمل تمام شده است. انسان تا زنده است باید خودش عمل کند؛ و این که وصیت کنی بعد از تو برایت نماز بخوانند یا صدقه بدهند، اینها اثرش خیلی کمتر از عمل خود انسان است. کسی وصیت کرده بود یک انبار خرمایش را بعد از مرگش صدقه بدهند، پیغمبراکرم (ص) وقتی طبق وصیت او تمام خرماها را بین فقرا تقسیم کرد، در آخر یک خرمای کوچکی را برداشتند و فرمودند: اگر همین را به دست خودش صدقه می‎داد ارزشش برای او از تمام خرماهایی که من امروز به وصیت او صدقه دادم بیشتر بود. تازه معلوم نیست اگر انسان وصیتی هم بکند تا چه مقدار وراث به آن عمل کنند.

پس ما بایستی تا راه برای ما بسته نشده عمل صالح انجام دهیم؛ زیرا روز قیامت اگر کسی بگوید: خدایا ما را برگردان تا عمل صالح انجام بدهیم، در جواب می‎گویند زمان آن گذشت، تا زنده بودی می‎توانستی خطاهای گذشته را جبران کنی ولی نکردی