انسان سخن میگویند و انسان را مفتضح میکنند، آن موقع به انسان گفته میشود: (هذا کتابنا ینطق علیکم بالحق انا کنا نستنسخ ما کنتم تعملون ) سوره جاثیه (45)، آیه 29. یعنی: "این است کتاب ما که از اعمال و رفتار شما علیه شما به حق سخن میگوید، ما هر چه را انجام میدادید نسخه برداری میکردیم."
باید به این امر هم توجه کرد که عمل انسان فقط کارهایی نیست که با دست و پا و دیگر اعضا انجام میدهد؛ سخن انسان هم از اعمال انسان است و بسا سخنی که ضررش از خیلی از اعمال دیگر بیشتر باشد. با یک کلام میتوان آبروی مؤمنی را برد و بزرگترین گناه را انجام داد، و با همین زبان میتوان آبروی کسی را حفظ کرد، میتوان تهمتی بر کسی وارد نمود یا از مظلومی دفاع کرد، در خانواده و جامعه اختلاف افکند یا انس و الفت ایجاد کرد، امر به معروف و نهی از منکر زبانی کرد یا زبان به مدح از ظالمی گشود، با همین زبان میتوان انتقاد کرد و جلوی انحرافی را گرفت و یا با تملق و چاپلوسی به انحرافات شدت بخشید و منحرفین را کمک کرد. همه اینها از اعمال انسان محسوب و حفظ میشود. قرآن میفرماید: (اذ یتلقی المتلقیان عن الیمین و عن الشمال قعید ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید) سوره ق (50)، آیات 17 و 18. یعنی: "آنگاه که دو فرشته دریافت کننده و نگارنده اعمال انسان در چپ و راست انسان حاضرند و ملازم انسان میباشند، و هیچ سخنی را به زبان نمی آورد مگر این که مراقبی آماده نزد اوست و آن را حفظ میکند."
"والابدان صحیحة"
( و بدنهایتان سالم است.)
حالا که میتوانی عبادت خدا را بکنی، دستگیری از ضعیفی بکنی، انجام بده؛