آیت‌الله منتظری

بعد از من خوارج را نکشید

"لاتقتلوا الخوارج بعدی؛ فلیس من طلب الحق فاخطأه کمن طلب الباطل فادرکه"

(بعد از من خوارج را نکشید؛ زیرا کسی که طالب حق بوده و خطا کرده، مانند کسی نیست که طالب باطل بوده و آن را دریافته است.)

حضرت فرموده اند بعد از من با خوارج جنگ نکنید، و در بیان علت می‎فرمایند: آن کسی که در جستجوی حق است و در مسیر حق طلبی خود اشتباه می‎کند، مانند کسی که دنبال باطل می‎رود و به هدف خود هم می‎رسد نیست. مقصود حضرت مقایسه بین معاویه و اصحاب او با خوارج است؛ معاویه و اصحاب معاویه از اول دنبال باطل بودند، آنها برای رسیدن به دنیا و مقام و ثروت دنیا تلاش می‎کردند، ولی خوارج دنبال حق می‎گردند اما در تشخیص حق اشتباه می‎کنند.

فرق خوارج با معاویه

در عوام هم خشکه مقدسهایی بوده اند که از خدا و پیغمبر هم جلو می‎زدند، اینها بالاخره دنبال حق می‎رفتند و با معاویه که در راه باطل بود و برای رسیدن به جاه و مقام حرکت می‎کرد فرق دارند؛ اینها حق طلبان گمراه بودند ولی آنها دانسته دنبال باطل می‎رفتند؛ اگر خوارج به مردم آزاری نمی دادند و به ایجاد مزاحمت برای مسلمانان دست نمی زدند و در راه خود بودند - گرچه در راه انحرافی بودند - حضرت با آنها جنگی نداشت؛ و این جنگ و جهادی که حضرت امیر(ع) با آنها کردند برای این بود که آنها در مسیر حق طلبی خود به ایجاد مزاحمت برای دیگران هم دست می‎زدند و مردم را به ناحق می‎کشتند.

اشکالی که در اینجا کرده اند این است که اگر حضرت فرموده خوارج را نکشید، پس چرا خودشان آنها را کشتند؟ جوابش این است که اینها مردم را به بدعتهای خود دعوت می‎کردند و آنها را به ناحق می‎کشتند و در مقابل حضرت امیر(ع) که