هستی هیچ چیزی بی فایده نیست و عین عدل و عدالت است. ممکن است کسانی بر اثر فقر و تنگدستی محرومیتهای زیادی را تحمل کنند، ولی خداوند در قیامت اجر آنها را که در مقابل تنگدستی صبر کرده اند چند برابر میدهد. و بالاخره هدف از خلقت ساختن انسانهاست، و ساختن آنان به امتحان و آزمایش است.
"لیبتلی من اراد بمیسورها و معسورها" هر دوی این فقر و غنا برای بشر آزمایش و امتحان است؛ یعنی برای این که آزمایش کند هر که را میخواهد به وسیله ثروت دنیا و هر که را میخواهد به وسیله فقر و تنگدستی در دنیا. عبارت "بمیسورها و معسورها" نسبت به "فکثرها و قللها" لف و نشر مرتب است؛ یعنی این که خداوند روزیها را اندازه گیری کرده و به بعضی ها زیاد داده و آنها را در یسر و وسعت قرار داده، و به بعضی ها کم داده و آنها را در مضیقه قرار داده است، برای یکایک آنها آزمایش است؛ بعضی از افراد را در حال ثروتمندی و برخی دیگر را در حال فقر و نیازمندی آزمایش میکند.
"و لیختبر بذلک الشکر و الصبر من غنیها و فقیرها"؛ "یختبر" از "اختبار" به معنای امتحان است. "شکر" مربوط به غنا و ثروتمندی است، و "صبر" مربوط به فقر و نیازمندی. یعنی وقتی انسان ثروتمند است باید شکر نعمت های الهی را انجام دهد، وقتی نیازمند است باید صبر کند تا از خدا فرجی برسد. شکر نعمت ثروتمندی این است که نعمت و ثروت خود را در راهی که خدا معین کرده است مصرف کند، حقوق واجب آن را بپردازد، نیاز حاجتمندان را برآورد، احتیاج عمومی جامعه را از قبیل ترویج و تبلیغ دین، تهیه راه، بیمارستان، حمام و... برآورد، و از مال و ثروت خود آخرت خود را آباد کند. خیال نکنید که شکر نعمت فقط به این است که بگوید "الحمد لله رب العالمین"، "الحمد لله" جای خود را دارد، ولی شکر ثروت بخشش به بینوایان و نیازمندان است.
این فکر صحیحی نیست که ثروتمند خیال کند با دادن خمس و زکات اموال
.jpg)
