صفحه ۶۱۰

آمادگی زمین و برگزیدن آدم (ع)

"فلما مهد ارضه، و انفذ امره، اختار آدم (ع) خیرة من خلقه، و جعله اول جبلته"

(پس از آن که خداوند زمین را گسترانید، و امر خود را به آفرینش جاری ساخت، آدم (ع) را برگزید و او را برتر از سایر مخلوقاتش گردانید، و او را اولین مخلوق خود قرار داد.)

"فلما مهد ارضه" یعنی وقتی خداوند زمین را آماده و مهیا کرد؛ آن حرکتهای وحشیانه را از زمین گرفت و زمین را مانند گهواره رام ساخت، در آن درخت و گیاهان رویانید و آن را به نحوی که مناسب زندگی بشر است مهیا کرد. "و انفذ امره" و وقتی که امر خود را در زمین نافذ فرمود؛ نافذ شدن امر و فرمان خدا در زمین به این بود که کوهها باشند و زمین را از حرکتهای شدید حفظ کنند، باران ببارد و گل و گیاهان را روی زمین برویاند، خورشید و ماه باشند و به زمین نور بدهند و مایه حیات بشر باشند و... خوب وقتی این کارها را کرد، آن وقت به خلقت آدم پرداخت.

"اختار آدم (ع) خیرة من خلقه"؛ "اختیار" به معنای برگزیدن و انتخاب کردن است؛ یعنی خداوند از بین مخلوقات خود بهترین را که آدم (ع) بود انتخاب کرد. انسان به این دلیل که همه مراحل وجودی طبیعت را دارد و موجود کاملی است، بهترین و از نظر درجه و مقام بالاترین موجودات این عالم است.

مراحل وجودی انسان در عالم طبیعت از پایین که شروع شود به اصطلاح فلاسفه ابتدا هیولی است و اگر نخواهیم تعبیر به هیولی کنیم باید بگوییم جمادات است که از آن تعبیر به معادن هم شده است؛ معادن در اصطلاح فلاسفه به چیزهایی که از عناصر مرکب شده اند گفته می‎شود، در مرحله اول معدن است، مرتبه بالاتر از معدن گیاه می‎باشد، و مرتبه بالاتر از آن حیوان، مرتبه بالاتر از حیوان انسان است. پس انسان موجودی است که همه مراحل قبل را داراست؛ او موجودی است که از عناصر ترکیب شده و هم روح نباتی هم روح حیوانی و هم

ناوبری کتاب