صفحه ۶۰۶

این جمله جواب "اذا" می‎باشد. "ارسله سحا متدارکا"؛ "سحا" حال است برای ابر، به معنای پیوسته و متصل. "متدارکا" هم حال دیگری است که برای ابر آورده شده و به معنای پیاپی است؛ یعنی خداوند ابر را فرستاد در حالتی که باران آن سیل آسا و دنباله دار بود.

"قد اسف هیدبه" یعنی ابرها منبسط شده است به طرف پایین و دمش نزدیک زمین است، مثل این که نزدیک است به زمین برسد. "هیدب" به معنای دم و دامن ابر است که نزدیک زمین است. "تمریه الجنوب" یعنی ابرها را بادهایی که از طرف جنوب می‎وزند می‎دوشند. "درر" جمع "درة" به معنای چیزی است که ریزش می‎کند، به شیر هم به این خاطر که از پستان ریزش می‎کند "درة" گفته شده. "اهاضیب" جمع "هضاب" و "هضاب" جمع "هضب" و "هضبة" است، بنابراین "اهاضیب" واقعا جمع الجمع است نه این که بر وزن جمع الجمع آمده باشد؛ به هرحال "اهاضیب" به معنای بارانهای پیاپی، و "دفع" جمع "دفعة" به معنای دفعه هاست. "شآبیب" جمع "شؤبوب" به معنای بارانی است که با شدت و ناگهانی می‎ریزد. معنای جمله چنین است که: ابرهای ایستاده و منبسط، به طرف پایین کشیده شده به نحوی که نزدیک است به زمین برسند، بادهایی که از جنوب می‎وزد این ابرهای متراکم را دوشیده، و این ابرها ناگهان بارانهای خود را پیاپی و به دفعات با شدت و سیل آسا ریخته اند.

رویش گیاه در زمین و کوهها

"فلما القت السحاب برک بوانیها، و بعاع ما استقلت به من العب ء المحمول علیها، اخرج به من هوامد الارض النبات، و من زعر الجبال الاعشاب"

(پس وقتی که ابر سینه خود را بر زمین افکند و بار سنگینی را که بر دوش داشت فرو ریخت، خداوند متعال از زمینهای خشک گیاهان، و از کوههای خالی علفهای تازه رویاند.)

ناوبری کتاب