آیت‌الله منتظری

"جرز" به معنای بدون رویش است، "ارض جرز" به زمینی گفته می‎شود که بر اثر نداشتن آب، گیاه در آن نروید. در قرآن آمده است: (او لم یروا انا نسوق الماء الی الارض الجرز فنخرج به زرعا)سوره سجده، آیه 27 آیا ندیدند که ما آب باران را به سوی زمین خشک و بی آب و گیاه می‎بریم تا حاصلی از آن برویانیم ؟ "ارض جرز" در این آیه هم به معنای زمین بی آب و علف معنا شده است.

جمله "التی تقصر..." از نظر ترکیب عبارت صفت "جرز الارض" می‎باشد. "جرز الارض" از باب اضافه صفت به موصوف است. "روابی" جمع "رابیة" به معنای زمین بلند است.

"لاتجد" عطف است بر "تقصر" و اصل جمله چنین می‎شود: "ثم لم یدع جرز الارض التی تقصر میاه... و جرز الارض التی لاتجد جداول الانهار ذریعة الی بلوغها". "جداول" جمع "جدول" به معنای جوی آب است. "ذریعة" به معنای وسیله است. "و لاتجد جداول الانهار ذریعة الی بلوغها" و بر اثر بلندی زمین، جویبارها وسیله آبیاری آنها نبودند؛ به هرحال چون این طور بود و این زمینها هم نیاز به آبیاری داشتند "انشاء لها ناشئة سحاب" خداوند ایجاد کرد برای این زمینهای بلند پدید آمده هایی از ابر را، که این ابرها "تحیی مواتها" زنده می‎کند مرده های این زمینها را "و تستخرج نباتها" و می‎رویاند گیاهان آن را. پس با چشمه هایی که روی زمین جریان داده، زمینهای صاف و بیابانهای هم سطح چشمه ها و رودخانه ها را سیراب می‎کند، ولی زمینهای بلندی را که آب چشمه ها و رودخانه ها به آن نمی نشیند به وسیله ابرها آبیاری و سیراب می‎فرماید.