صفحه ۵۷۴

"و لا ترکت لهم استکانة الاجلال نصیبا فی تعظیم حسناتهم"

(و خضوع آنان در برابر جلالت و بزرگی حق باعث نگشته تا اعمال نیکوی خود را بزرگ بدانند.)

"لا ترکت لهم" یعنی رها نکرده است برای آنها. "استکانة" به معنای خضوع و آرامش است. "استکانة الاجلال" یعنی این خضوعی را که در حال اجلال و بزرگی خدا پیدا می‎کنند. یک چنین خضوعی رها نمی کند برای آنها نصیبی تا این که حسنات و کارهای نیک خود را بزرگ بدانند؛ و به عبارت روشن تر: از بس به خاطر جلالت خداوند در خضوع او غرقند، فرصت بزرگ شمردن کارهای خود را پیدا نمی کنند، و از بس در جلالت خداوند فرو رفته اند از خود غافل اند و خود را نمی بینند تا بخواهند به اعمال خود توجه کنند.

سستی نکردن ملائکه

"و لم تجر الفترات فیهم علی طول دؤوبهم"

(و از بسیاری کوشش ایشان در عبادت و بندگی، سستی بر آنها مستولی نگشته است.)

"فترات" جمع "فترة" به معنای سستی است. "دؤوب" جمع "دأب" به معنای جدیت و کوشش زیاد است. در انسانها این خصلت وجود دارد که وقتی یک کاری را زیاد انجام دهند خسته می‎شوند و در انجام آن سستی می‎کنند، ولی ملائکه چنین نیستند؛ حضرت امیرالمؤمنین (ع) در این جمله اشاره به همین مطلب دارند، فرموده اند: "و لم تجر الفترات فیهم" در ملائکه سستی جریان ندارد "علی طول دؤوبهم" به خاطر کوشش زیاد آنها؛ یعنی این که ملائکه در عبادت خدا جدیت و کوشش می‎کنند و آن را ادامه می‎دهند، موجب خسته شدن آنها نمی شود.

"و لم تغض رغباتهم فیخالفوا عن رجاء ربهم"

(و رغبت های ایشان به پروردگارشان کم نگشته تا از امیدواری به او چشم بپوشند.)

ناوبری کتاب