آیت‌الله منتظری

ژرفای معرفت و عبادت ملائکه

"قد استفرغتهم اشغال عبادته، و وصلت حقائق الایمان بینهم و بین معرفته"

(عبادت و بندگی خداوند آنها را از هر کاری باز داشته، و حقایق ایمان بین آنان و شناسایی خدا ارتباط ایجاد نموده است.)

"قد استفرغتهم اشغال عبادته" انواع عبادتها وقتهای ملائکه را پر کرده و همیشه به عبادت خداوند مشغولند. "و وصلت حقائق الایمان بینهم و بین معرفته" و ایمان واقعی آنها موجب شده تا به معرفت واقعی خداوند متعال برسند. به عبارت دیگر آنها به وسیله ایمان واقعی واصل الی الحق شده اند.

"و قطعهم الایقان به الی الوله الیه، و لم تجاوز رغباتهم ما عنده الی ما عند غیره"

(و یقین آنها به او آنها را مشتاق او نموده، و شدت شوق و دوستی خدا آنان را از غیر او منصرف ساخته است.)

کسی که به چیزی ایمان قوی و محکم داشته باشد در نتیجه به آن چیز عشق می‎ورزد؛ و چون عشق برای درک کمال است، هر چیزی را که انسان کمال بداند به همان چیز عشق می‎ورزد. در اینجا حضرت امیر(ع) می‎خواهد بگوید: چون شناخت ملائکه نسبت به خداوند خیلی زیاد است، مثل این است که آنها عاشق خدا باشند.

"و قطعهم الایقان به الی الوله الیه" و یقین به خداوند ملائکه را به عشق به خداوند رسانده است. "و لم تجاوز رغباتهم ما عنده الی ما عند غیره"؛ "رغبات" جمع "رغبة" است؛ یعنی و رغبت های آنها به چیزهایی که نزد خداوند است، به آنچه نزد غیر اوست تجاوز ننموده. مقصود این که از بس تقرب الی الله داشتن و فانی فی الله شدن نزد ملائکه مطلوب است، به این واسطه متوجه غیر خدا نگشته اند و غیر خداوند جهان را عبادت و بندگی نمی کنند.