صفحه ۵۶۰

انجام دهند یا در کارهایی که به آنها محول شده موفق باشند، باید از پشتیبانی و کمک خداوند برخوردار باشند؛ آنها مخلوق خدا و تحت امر و فرمان او هستند.

"شعار" از "شعر" به معنای مو است، در عرب به لباس زیرین که با پوست بدن مماس است "شعار" و به لباس رویین "دثار" می‎گویند. پس شعار آن چیزی است که در عمق است؛ اگر گفتیم شعار "الله اکبر" می‎دهند، یعنی از عمق جان "الله اکبر" می‎گویند؛ و اینجا هم که حضرت فرموده است: "و اشعر قلوبهم تواضع اخبات السکینة" یعنی تواضع و فروتنی در برابر خداوند را در اعماق جانشان قرار داده.

"تواضع" به معنای فروتنی است؛ چون "تواضع" از ماده "وضع" است و "وضع" یعنی انسان خود را در مقابل بزرگی پایین قرار دهد و کوچکی کند. "سکینة" از ماده "سکون" به معنای آرامش است، پس "اخبات السکینة" به معنای خضوع با آرامش است؛ حضرت در این جمله کوتاه سه صفت را گنجانده: یکی "تواضع" که به معنای فروتنی و کوچکی است، دیگری "اخبات" که به معنای خضوع داشتن و ذلیل بودن در برابر حق است، و سوم "سکینت" که به معنای آرامش است؛ یعنی خداوند تواضع خضوع با آرامش را در اعماق درون آنان قرار داده است.

"و فتح لهم ابوابا ذللا الی تماجیده، و نصب لهم منارا واضحة علی اعلام توحیده"

(و درهای روانی را به سوی تمجید خود به روی آنان گشوده است، و چراغهای روشنی را برای ارائه نشانه های توحیدش به آنان نصب نموده است.)

"ذلل" جمع "ذلول" به معنای رام است. "تماجید" جمع "تمجید" به معنای حمد و ستایش است. "و فتح لهم ابوابا ذللا الی تماجیده" خداوند درهای آسان و رام حمد و ستایش خود را برای ملائکه گشوده است؛ مقصود این است که ملائکه به راحتی به عبادت خدا مشغولند. این موضوع برخلاف طبع بشر است؛ بشر طبیعتا دوست دارد آزاد باشد و به این سادگی حاضر نیست به عبادت خدا بپردازد، درهای عبادت و سپاسگزاری و ستایش به راحتی به روی بشر باز نیست و مجاهدت

ناوبری کتاب