صفحه ۵۴۶

عالم "ملکوت" گفته می‎شود، و ملائکه هم در این عالم هستند (و کذلک نری ابراهیم ملکوت السماوات)سوره انعام، آیه 75 مقصود همان سماویات است که دارای مثال هستند؛ یعنی ملائکه در عالم مثال هستند.

5- بعد از عالم ملکوت نوبت به عالم مادیات که عالم ما باشد می‎رسد، و به این عالم اصطلاحا عالم "ناسوت" و عالم "ملک" گفته می‎شود. پس اگر گفتند عالم "ملک و ملکوت" ملک اشاره به عالم ناسوت، و ملکوت اشاره به عالم بالاتر از آن یعنی عالم "ملکوت" دارد.

"ملکوت" مبالغه "ملک" است؛ یعنی عالمی که قدرت و سلطنت زیادی در آن به کار رفته است. "عالم ملک" یعنی عالم قدرت، خداوند متعال بر این عالم قدرت و سلطه دارد، اما ملکوت مبالغه ملک و به معنای قدرت و سلطه بیشتر است که البته این مبالغه بر اثر وسعت دامنه عالم ملکوت است، عالم ناسوت همین عالم دنیاست و نسبت به عالم ملکوت عالم کوچکتری است و لذا دامنه قدرت خدا در عالم ناسوت کمتر از عالم ملکوت است.

به هرحال حضرت امیرالمؤمنین (ع) هم در این جمله خود در مورد آسمان و ملائکه تعبیر به "ملکوت" کرده، و آیا مقصود آن حضرت همین اصطلاح فلسفی بوده یا نه معلوم نیست. حضرت فرموده اند: "و عمارة الصفیح الاعلی من ملکوته" ملائکه را برای معمور کردن صفحه بالا که از ملکوت اوست آفریده و این ملائکه "خلقا بدیعا" مخلوقات نوظهور و شگفت آوری هستند.

"خلقا بدیعا" به معنای خلق تازه نوظهوری است که سابقه ندارد؛ یعنی این طور نیست که قبلا مثل آن وجود داشته و این را هم از روی آن ساخته باشند؛ یک وقت است مهندسی نقشه یک خانه آماده ای را الگوبرداری می‎کند و از روی آن یک

ناوبری کتاب