صفحه ۵۴۰

بود، ولی در این قسمت درباره توصیف ملائکه است. مرحوم سید رضی این قسمت از خطبه را با جمله "و منها فی صفة الملائکة" از قسمت های دیگر آن جدا کرده است؛ یعنی این قسمت مشتمل بر توصیف ملائکه است.

فصاحت، بلاغت و اعلمیت علی (ع) در کلام ابن ابی الحدید

پیش از شروع در شرح کلمات حضرت امیرالمؤمنین (ع) در توصیف ملائکه، لازم می‎دانم مطالبی را که ابن ابی الحدید در مورد عظمت حضرت امیر(ع) در این قسمت از کتاب خود گفته است بازگو کنم. ابن ابی الحدید که یک عالم سنی است در شرح این قسمت از خطبه، سخن عجیبی نسبت به حضرت امیرالمؤمنین (ع) دارد، او می‎گوید:

"هذا موضع المثل (اذا جاء نهرالله بطل نهر معقل)" وقتی کلام ربانی و سخنان قدسی حضرت امیر(ع) باشد، جای این ضرب المثل است که بگوییم: "اذا جاء نهرالله بطل نهر معقل" یعنی وقتی نهر خداوند جاری شد نهر معقل باطل شد.

مورد این ضرب المثل این است که چون مردم بصره از بی آبی در مضیقه و فشار بودند، عمر به استاندار خود ابوموسای اشعری دستور داد: معقل را مأموریت ده تا نهری را به بصره جاری نماید، ابوموسی چنین دستوری داد و معقل هم رودخانه یا نهری را از شط جدا کرد و به بصره آورد. این کار در آن موقعیت کار مهمی بود و این نهر به معقل منسوب شد، بعد این یک ضرب المثل شد و مردم می‎گفتند: اگر رودخانه خدا بیاید رودخانه معقل چیزی نیست. ابن ابی الحدید هم در مقابل فصاحت و بلاغت حضرت امیر(ع) این ضرب المثل را آورده است. مقصود او از آوردن این ضرب المثل این است که وقتی فصاحت و بلاغت حضرت امیر(ع) باشد، فصاحت و بلاغت دیگران در مقابل آن چیزی نیست.

بعد می‎گوید: "اذا جاء هذا الکلام الربانی و اللفظ القدسی بطلت فصاحة

ناوبری کتاب