صفحه ۵۳۲

و نابود کردیم و آیت روز را روشن و جلوه گر ساختیم تا شما در روز از فضل خدا طلب نموده و حساب کارها و شمار سالها را بدانید؛ حضرت امیر(ع) فرموده اند: "لیمیز بین اللیل و النهار بهما" تا این که به وسیله سیر خورشید و ماه بین شب و روز تمیز داده شده "و لیعلم عدد السنین و الحساب بمقادیرهما" و تا به مقدار و اندازه حرکت آنها عدد و شماره سالها و حساب کارها دانسته شود.

گردش زمین چهار فصل سال را به وجود می‎آورد، سبزی گیاهان با نور خورشید است و این با گردش زمین به دور خود و به دور خورشید متحقق می‎گردد. جزر و مد دریاها به وسیله ماه صورت می‎گیرد که آن هم به وسیله حرکت ماه و موقعیت آن با زمین است. خلاصه حرکت خورشید و ماه و زمین را به گونه ای قرار داده تا امور روزمره ساکنان زمین بچرخد؛ ماههای دوازده گانه ای که مردم اعمال و رفتار خود را بر آن تنظیم می‎کنند؛ وقت حج و روزه و بسیاری از فضیلت ها را که می‎شناسند بر اثر همین حرکت ماه است.

ستارگان ثابت و سیار

"ثم علق فی جوها فلکها، و ناط بها زینتها من خفیات دراریها، و مصابیح کواکبها"

(سپس در فضای آسمان فلک را معلق نگه داشت، و ستاره هایی را که مانند در سفید پنهان است و ستاره هایی را که مانند چراغهای روشن است مایه زینت و آرایش آسمان قرار داد.)

"علق" به معنای رها کردن و معلق نگه داشتن است. مقصود از "جوها" همین فضای لایتناهایی است که به آن آسمان گفته می‎شود. مقصود از "فلکها" آن مدارهایی است که خورشید و ماه و زمین و سایر ستاره ها در آن حرکت می‎کنند؛ "ثم علق فی جوها فلکها" پس خداوند مدار این ماه و خورشید و ستارگان را در این فضای بی پایان رها و معلق نگاه داشته است.

"و ناط بها زینتها"؛ "ناط" به معنای وابسته کردن است؛ حضرت می‎فرماید:

ناوبری کتاب