صفحه ۵۲۳

کرده است. در قرآن شریف فرموده است: (خلق السماوات بغیر عمد ترونها) سوره لقمان، آیه 10 خداوند آسمان را بدون پایه ای که دیده شود خلق فرموده است؛ و در آیه دیگر فرموده است:(الله الذی رفع السماوات بغیر عمد ترونها)سوره رعد، آیه 2 خداوند آن چنان خدایی است که آسمان را بدون ستونی که دیده شود بالا برده است.

حضرت امیرالمؤمنین (ع) از عبارت (بغیر عمد ترونها) تعبیر به "بلا تعلیق" فرموده است و مقصود یکی است؛ یعنی کرات آسمانی که در این فضای لایتناهی رها شده اند، بدون آویزان شدن به چیزی و بدون گذاشته شدن روی ستونی که دیده شود می‎باشند، پایه و ستون آنها دیدنی نیست؛ و ممکن است مقصود همان نیروی جاذبه باشد، این کرات آسمانی به وسیله قوه جاذبه در فضا نگه داشته شده و به وسیله همان نیروی جاذبه حرکت می‎کنند و حرکت موزون منظمی هم دارند.

"و لاحم صدوع انفراجها"

(و شکافهای وسیعش را به هم پیوست.)

"صدوع" جمع "صدع" به معنای شکافهاست. "لاحم" به معنای جفت و جور و به هم چسباندن است؛ یعنی آن شکافهای بازی را که در ذرات آسمانی وجود داشت به هم چسباند و جفت و جور کرد، آن گازهای متفرق را متحد کرد و از هر انبوه گازی یکی از کرات آسمانی را به وجود آورد.

"و وشج بینها و بین ازواجها"

(و میان آنها و مانندهایشان را ربط داده است.)

"وشج" به معنای "شبک" است؛ یعنی آنها را به هم چسباند. می‎فرماید: و مرتبط ساخته است این صدوع و گازهای متفرق را با جفتهایشان.

ناوبری کتاب