آیت‌الله منتظری

مرحوم سید رضی در تنظیم نهج البلاغه این بوده که هر مقدار از خطبه های حضرت امیرالمؤمنین (ع) را که دارای فصاحت و بلاغت چشمگیرتری بوده انتخاب نموده و قسمت های دیگر را نقل نکرده است؛ از جمله خطبه ها همین خطبه اشباح است که خطبه بسیار مفصلی بوده، و با وجود تقطیع هایی که در آن واقع شده باز هم خطبه خیلی طولانی و مفصلی است. حضرت امیرالمؤمنین (ع) در هر جمله ای از جملات این خطبه کنایات و اقسام استعارات را به کار برده است.

کلامی از ابن ابی الحدید و نقدی بر آن

ابن ابی الحدید که یکی از شارحان نهج البلاغه و سنی مذهب است و شرح او هم یکی از شروح با ارزش است، در دنباله این خطبه راجع به امیرالمؤمنین (ع) می‎گوید: "او امام صاحبان صنعت بدیع است... و این فصل از کلام امیرالمؤمنین مشتمل است از استعارات عجیب و ابواب بدیع بر مواردی که اگر در دیوان شاعر یا نویسنده ای بود حق تقدم بر دیگران داشت". سپس پس از نقل جمله های ممتازی از این خطبه می‎گوید: "جای تعجب است که اگر مردم در صد ورقه دو کلمه یا سه کلمه از این کلمات ممتاز و برجسته می‎یافتند قیامت برپا می‎کردند و بوق و کرنا راه می‎انداختند و کتابها و نشریات را از ستایش آن پر می‎کردند، ولی بر کلام آن حضرت که پر است از محسنات بدیعیه مرور می‎کنند ولیکن هوای نفس و تعصب آنان را به سکوت وا می‎دارد".شرح ابن ابی الحدید، ج 6، ص 451 و 452

خوب این سخن ابن ابی الحدید است در عظمت سخنان حضرت امیر(ع)؛ اما خود ابن ابی الحدیدی که دیگران را به تعصب و سکوت نسبت به آن حضرت متهم می‎کند، با وجود این که کلیه کلمات حضرت را شرح کرده و به کلیه رموز