آیت‌الله منتظری

آن اعمال هم مجازات می‎شوند؛ آنها را با آن اعمالشان محاسبه می‎کنند، حال یا این است که خودشان را نجات می‎دهند و یا گرفتار عذاب خداوند می‎شوند.

"و لعمری ما تقادمت بکم و لا بهم العهود، و لا خلت فیما بینکم و بینهم الاحقاب و القرون"

(و به جان خودم سوگند از زمان شما تا ایشان روزگار درازی نگذشته، و میان شما و ایشان سالهای زیاد و قرونی فاصله نیفتاده است.)

"لعمری" قسم است، یعنی به جان خودم سوگند. "تقادمت" از ماده "قدیم" است. "ما تقادمت بکم و لا بهم العهود" عهد میان شما و آنان قدیمی نیست، یعنی از زمان آنها تا شما وقت زیادی نگذشته است.

"احقاب" جمع "حقب" به معنای هشتاد سال یا هشتاد هزار سال است. "قرون" هم جمع "قرن" است و حداقل قرن را پنجاه سال و حداکثر آن را صد سال گفته اند. "و لا خلت فیما بینکم و بینهم الاحقاب و القرون" و میان زمان شما و زمان آنان صدها سال فاصله نیفتاده است. خلاصه این طور نیست که شما پدران و برادران خود را بر اثر گذشت زمان فراموش کرده باشید، آنها با هر وضعیتی که در این دنیا زندگی می‎کرده اند گرفتار مرگ شده و الان هم در گرو اعمال خود هستند. پیغمبران برای ارشاد و راهنمایی بشر و این که آنها را به سعادت ابدی برسانند آمده اند، آنها به تذکرات پیغمبران توجه نکرده و گرفتار آن همه فتنه شدند، و طبیعی است که باید پس از مرگ هم به مکافات اعمال زشت خود گرفتار شوند.