صفحه ۴۳۰

و ابوموسای اشعری و دار و دسته اش هم یک جور اجتهاد کرده و همه برخلاف سفارشات رسول خدا(ص) حرکت کردند! هر یک به راهی می‎روند و همه هم مدعی هستند که به قرآن تمسک کرده و پیرو قرآن هستند! همه اینها از رسول خدا(ص) و از قرآن مایه می‎گذارند و خود را پیروان قرآن می‎دانند! "علی اختلاف حججها فی دینها" با آن همه اختلافاتی که در دلیلها و دینشان دارند، باز هم مدعی هستند پیروان قرآن و رسول خدا(ص) می‎باشند.

"لایقتصون اثر نبی" یعنی "لایتبعون اثر نبی" اینها متابعت نمی کنند اثر هیچ پیامبری را، یعنی پیرو هیچ پیغمبری نیستند. چه بسا این جمله حضرت علی (ع) اشاره به یهود و نصاری هم باشد. می‎خواهد بفرماید: چرا این مردم به پیروی یک پیغمبری اجتماع نمی کنند و همه دنبال یک پیغمبر را نمی گیرند؟ "و لایقتدون بعمل وصی" و چرا به رفتار و کردار یک وصی و جانشین پیغمبری اقتدا نمی کنند؟ حضرت علی (ع) را که همه می‎دانند جانشین به حق رسول خدا(ص) است چرا پیروی نمی کنند؟

"و لایؤمنون بغیب، و لایعفون عن عیب، یعملون فی الشبهات، و یسیرون فی الشهوات"

(و ایمان به غیب و قیامت نیاورده، و از زشتی خودداری نمی کنند، در شبهات عمل می‎کنند، و از خواهشهای نفس پیروی می‎نمایند.)

مقصود از غیب همان قیامت و آخرت است. "و لایؤمنون بغیب" اینها برحسب ظاهر مؤمن هستند وگرنه در حقیقت به روز قیامت و معاد ایمان نیاورده اند، اگر قیامت را باور کرده بودند این قدر منحرف نمی شدند.

"و لایعفون عن عیب" اینها از عیب و کار زشت پرهیز ندارند و روگردان نیستند. "یعفون" از ماده "عف یعف" به معنای همان عفت نفس است که در فارسی هم

ناوبری کتاب