پیغمبر(ص) را رها کرده و به قیاس و استحسان و این جور چیزها روآوردند. همینها بودند که جهالت را از جهال و ضلالت را از گمراهان اقتباس کردند.
"و نصب للناس شرکا من حبائل غرور، و قول زور" و همینها بودند که دامهای حیله و دروغ و تزویر را برای مردم گستردند و آنها را از علوم واقعی دور کردند. "شرک" به معنای دامی است که صیاد برای صید میگسترد؛ اینها هم از ریسمانهای غرور و گفتار دروغ، دام ساختند و مردم را به دام انداختند.
"قد حمل الکتاب علی آرائه، و عطف الحق علی اهوائه، یؤمن الناس من العظائم، و یهون کبیر الجرائم"
(قرآن را بر طبق اندیشه های خود تفسیر نموده، و حق را طبق خواهشهای خود قرار داده، مردم را از گناهان بزرگ ایمنی میبخشد، و آنها را سبک جلوه میدهد.)
"قد حمل الکتاب علی آرائه" از اوصاف این افراد این است که کتاب خدا را مطابق آراء و عقاید خود تفسیر میکنند؛ در بسیاری از آیات قرآن از پیغمبرخدا(ص) حدیثی نرسیده است، و این افراد در این گونه موارد به جای این که تفسیر آیه را از اهل بیت پیغمبر(ص) بپرسند، آیه را به رأی خود تفسیر میکنند.
"و عطف الحق علی اهوائه" این افراد حق را بر خواسته های نفسانی خود منعطف میکنند. چنین افرادی قرآن را مطابق میل و خواسته نفسانی خود تأویل و تفسیر میکنند.
"یؤمن الناس من العظائم"، "یؤمن" از باب تفعیل به معنای تأمین است، "عظائم" جمع "عظیمة" به معنای گناهان بزرگ است؛ گناهان بزرگ را پایین میآورند و کوچک میکنند تا مردم به آن اهمیت ندهند. علمای درباری خلفای اموی و عباسی این طور بودند، متأسفانه آخوندهای زمان خودمان هم گاهی همین گونه اند، بعضی از محرمات واضح را به قول خودشان درست میکنند و میگویند اشکال ندارد، پس کار اینها این است که "یؤمن الناس من العظائم" مردم را نسبت به گناهان بزرگ