صفحه ۳۸۲

آن که گرفتاری و مشغله پیدا کنید، "و فی متنفسه قبل ان یؤخذ بکظمه"، "کظم" به آن قسمت از گلوی انسان که محل خفه کردن است می‎گویند، "متنفس" هم به زمانی که قدرت بر نفس کشیدن دارد گفته می‎شود؛ یعنی انسان در زمانی که قدرت نفس کشیدن دارد و پیش از آن که بیخ گلوی او گرفته شود، باید برای قیامت خود کار کند.

"ولیمهد لنفسه و قدومه"، "یمهد" از ماده "تمهید" به معنای آماده کردن است، مقصود از "قدومه" قیامت است؛ یعنی این انسان باید برای خود و آن روزی که در آن حاضر می‎شود آماده شود، و برای خود اعمال صالح و نیکو اندوخته کند.

"ولیتزود من دار ظعنه لدار اقامته"، این خانه خانه مسافرت است، و قیامت خانه ابدی و همیشگی است، حضرت فرموده است از این خانه مسافرتی برای خانه ای که ابدی است زاد و توشه بردارید. این دنیا وسیله رسیدن به وعده های آخرت است و برای رسیدن به درجات اخروی احتیاج به اعمال صالح است.

تأکید بر رعایت کتاب و حقوق الهی

"فالله الله، ایها الناس، فیما استحفظکم من کتابه، و استودعکم من حقوقه"

(ای بندگان خدا، به خدا توجه کنید به خدا توجه کنید، نسبت به آنچه در کتاب خویش محافظت و رعایت آن را به شما امر فرموده، و در آنچه از حقوق خویش نزد شما امانت گذاشته است.)

"فالله الله" به یاد خدا باشید. اینجا از باب تحذیر است و در باب تحذیر فعل حذف می‎شود و "محذر منه" تکرار می‎شود، پس "الله الله" در اصل "اذکرالله" است؛ یعنی به یاد خدا باشید. "ایها الناس" مناداست و حرف ندای آن (یا) محذوف است و این عبارت به صورت قلب آمده، اصل عبارت به این صورت است: "یا ایها الناس اذکر الله فیما استحفظکم من کتابه" یعنی ای مردم به یاد خدا باشید در آنچه

ناوبری کتاب