صفحه ۳۶۸

بازیگری باز می‎دارد. حضرت امیرالمؤمنین (ع) عبوس و خشن نبود، ولی کارهای مبتذلی که عمروعاص به حضرت نسبت می‎داد هم دروغ و تهمت و خلاف واقع بود. خلاصه می‎فرماید: من به یاد مرگ هستم، و همین یاد مرگ مرا از کار مبتذل باز می‎دارد؛ "و انه لیمنعه من قول الحق نسیان الاخرة" ولی عمروعاص به این خاطر که آخرت را فراموش کرده سخن و حرف حق نمی زند. حضرت علی (ع) بعد از این فرموده است:

"انه لم یبایع معاویة حتی شرط له ان یؤتیه أتیة ، و یرضخ له علی ترک الدین رضیخة"

(عمروعاص با معاویه بیعت نکرد تا این که با او شرط کرد به وی عطایی و در برابر ترک دین رشوه و بهایی بدهد.)

عمروعاص در سال هشتم هجری به همراه خالد بن ولید و عثمان بن طلحه از ترس شمشیر لشگر اسلام اظهار اسلام کرد و برحسب ظاهر از مسلمانان و از صحابه حضرت خاتم الانبیاء(ص) محسوب می‎شد.مغازی واقدی، ج 2، ص 741 به بعد؛ الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج 2، ص 508؛ و الاصابة فی تمییز الصحابة، ج 3، ص 2 حضرت امیرالمؤمنین (ع) هم در این جمله برحسب ظاهر سخن گفته و می‎فرمایند: "انه لم یبایع معاویة حتی شرط له ان یؤتیه اتیة" او با معاویه بیعت نکرد مگر این که شرط کرد بخششی به او بدهد. "اتیة" به معنای "عطیة" است.

"و یرضخ له علی ترک الدین رضیخة" معاویه هم به این خاطر که عمروعاص دینش را برای او رها کرده بود، جایزه ای به عمروعاص داد. این که حضرت در جمله خود تعبیر به "ترک الدین" فرموده اند برحسب ظاهر است، وگرنه عمروعاص از اول اسلامش منافقانه و از ترس لشگر اسلام بوده و دینی نداشته تا بخواهد آن را برای معاویه ترک کند.

ناوبری کتاب