صفحه ۳۶۷

به معنای فحش استعمال کرده اند.

بنابراین "ان یمنح القوم سبته" یعنی ماتحت خود را به مردم بخشیده است، و اگر "ان یمنح القرم سبته" باشد یعنی ماتحت را به مرد شجاع بخشیده است؛ مثل همان موقعی که در جنگ صفین با حضرت امیر(ع) روبرو شد، وقتی خود را در معرض خطر دید ماتحت خود را عریان کرد و حضرت او را رها کرد.شرح ابن ابی الحدید، ج 6، ص 314 تا 316؛ و منهاج البراعة، ج 6، ص 85 و 86

آنهایی که به حضرت امیر(ع) خرده گیری می‎کنند که چرا حضرت او را رها کرد و مگر یک نگاه برای نابودی یک مفسد چقدر گناه دارد، از این نکته غافل اند که بین اعراب چنین مرسوم بوده است که اگر کسی در موردی ماتحت خود را عریان می‎کرد دلیل بر نهایت بیچارگی و ذلت او بود، و اگر طرف مقابل در عین حال که او ماتحت خود را عریان کرده او را می‎کشت، عرب او را ذلیل تر از مقتول می‎دانستند و برای همیشه خود و فرزندانش را مذمت می‎کردند، بنابراین حضرت امیر(ع) به خاطر این رسم اعراب است که دست از کشتن عمروعاص در آن هنگام برداشت.

تفاوت اساسی در رفتار علی (ع) و عمروعاص

"اما والله انی لیمنعنی من اللعب ذکر الموت، و انه لیمنعه من قول الحق نسیان الاخرة"

(به خدا سوگند که یاد مرگ مرا از شوخی و بازیگری منع می‎کند، و فراموشی آخرت هم عمروعاص را از گفتن حرف حق باز می‎دارد.)

نه این که عمروعاص تهمت بازیگری و حتی شوخی با زنان را به حضرت علی زده بود، حالا حضرت در مقام جواب می‎فرماید: "اما والله" به خدا سوگند شما را آگاه می‎کنم "انی لیمنعنی من اللعب ذکر الموت" که یاد مرگ مرا از شوخی و

ناوبری کتاب