آیت‌الله منتظری

و چیزی بر او پوشیده نیست.

"و دلت علیه اعلام الظهور" و دلالت دارد بر او علامتهای ظاهر. "اعلام" جمع "علم" به معنای علامت است، علامتهایی که در راهها برای هدایت رانندگان می‎گذارند به همین معناست، علامتهایی هم که انسان را به خداشناسی و خداپرستی هدایت می‎کند به همین معناست، و از جمله این علامتها انبیاء و اولیای خدا هستند که با معجزاتی که دارند انسانها را به خداشناسی می‎کشانند؛ در حقیقت تمام موجودات این نظام وجود علامت و نشانه ای برای شناخت خداوند متعال هستند، و از همه نزدیک تر همین بدن انسان است که از جهات مختلف قابل دقت و بررسی است.

این که حضرت فرموده: علمهای ظاهر دلالت بر وجود او دارد، مقصود موجودات عالم است؛ یعنی از راه معلول پی به علت می‎بریم، یک وقت انسان خدا را از راه توجه به حقیقت هستی می‎شناسد، این برهان صدیقین است، صدیقین می‎توانند از این راه به وجود خدا پی ببرند؛ ولی یک وقت است که افراد از معلول پی به علت می‎برند، یعنی از راه شناخت موجودات عالم پی به وجود خدا می‎برند، مردم معمولا از این راه خدا را می‎شناسند، در این صورت باید به دقایق و ریزه کاریهای جهان خلقت توجه کرد و از این راه به خداشناسی رسید. توجه در نظام عالم، توجه در خلقت انسان، خلقت مورچگان، موریانه ها، توجه در روز و شب و خلاصه دقت در ریزه کاریهای جهان طبیعت، خدا را به انسان می‎شناساند. در قرآن شریف آمده است: (ان فی اختلاف اللیل و النهار و ما خلق الله فی السماوات و الارض لایات لقوم یتقون)سوره یونس، آیه 6 همانا در اختلاف شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمین آفریده نشانه ها و علائم شناسایی خدا برای انسانهای متقی وجود