آیت‌الله منتظری

"لم تفتله" به معنای "لم ترده" و "لم تصرفه" می‎باشد. "فاتلات" جمع "فاتلة" به معنای گردانندگان و منصرف کنندگان است، "فاتلات الغرور" یعنی فریب دهنده های تمایلات، یا تمایلات فریب دهنده، و مقصود از آن چیزهایی است که جاذبه دارند و انسان را به خود جذب می‎کنند. حضرت امیر(ع) در این جمله فرموده اند: کسی را الگوی تقوایی خود قرار دهید که جاذبه های فریب دهنده او را از حرکت در راه مستقیم خدا برنگرداند و او را از حق منصرف نکند.

آنهایی که بی اعتنا به دنیا هستند، آنهایی که نسبت به دنیا زهد می‎ورزند، و آنهایی که به دنیا و متاع آن به نظر آلی و وسیله بودن نگاه می‎کنند، فریب زر و زیور دنیا را نمی خورند و از راه مستقیم الهی بیرون نمی روند.

"و لم تعم علیه مشتبهات الامور، ظافرا بفرحة البشری، و راحة النعمی فی انعم نومه، و آمن یومه، قد عبر معبر العاجلة حمیدا"

(و مشتبهات بر او پنهان نیست، دست یافته است به مژده های شادی و زندگی و آسایش در آسوده ترین خوابها، و ایمن ترین روز، در حالی که از گذرگاه دنیا به طرز پسندیده گذشته است.)

"تعم" از ماده "عمی" به معنای کوری است. "لم تعم علیه مشتبهات الامور" یعنی فردی را الگوی تقوای خود قرار دهید که امور شبهه ناک را می‎بیند و به غلط و اشتباه نمی افتد، "ظافرا بفرحة البشری و راحة النعمی" چنین فردی به بشارتهای خوشحال کننده و زندگی آسوده دست یافته است. "مشتبهات الامور" از باب اضافه صفت به موصوف است، یعنی "امور مشتبهه". "ظافر" از ماده "ظفر" به معنای پیروزی است. خلاصه چنین فردی وقتی به بشارتهای قرآنی برمی خورد که وعده بهشت و آسایش در آن داده شده، شادمان گشته و احساس پیروزی نموده "فی انعم نومه، و آمن یومه" در راحت ترین خوابهایش و ایمن ترین روزهایش، "قد عبر معبر العاجلة حمیدا" این فرد عبور کرده است از محل عبور این دنیا به خوبی و نیکی.

گفتیم که جهنم باطن همین دنیاست و پل صراط هم باطن همین راهی است که