صفحه ۳۱۵

به خواندن نماز شب همین خواب کمی را هم که دارد از او می‎گیرد.

دوراندیشی متقین ایده آل

"و اظماء الرجاء هواجر یومه"

(و امید به رحمت پروردگار او را در وسط روز تشنه نگه می‎دارد.)

"هواجر" جمع "هاجرة" به معنای گرمای روزهای داغ است، "اظماء" از ماده "ظماء" به معنای تشنگی است. معنای جمله این است که او بر اثر امیدی که به رحمت خداوند دارد، در آن داغی روزهای داغ روزه می‎گیرد و تشنگی می‎خورد. در این جمله مجاز در اسناد به کار رفته است، برای این که آن حضرت متعلق تشنگی را گرمای روز او قرار داده و فرموده اند: امیدواری او به خداوند گرمی روزش را تشنه می‎کند، در صورتی که گرمای روز تشنه نمی شود، بلکه آن شخص در گرمای روز تشنه می‎شود، پس در این جمله به علاقه حال و محل اسناد تشنگی به روز داده شده و مقصود تشنگی آن شخص در روز است.

"و ظلف الزهد شهواته"

(و بی علاقه بودن به دنیا خواهشهای نفسانی را از او باز داشته است.)

"ظلف" به معنای "منع" است. "زهد" یعنی بی رغبتی به دنیا، یعنی بی توجهی به امور دنیوی. "شهوات" جمع "شهوت" به معنای تمایلات و خواسته های مربوط به دنیاست. مقصود حضرت این است که تقوای کسی را پیشه کنید که بی رغبتی او نسبت به دنیا وی را از خواسته ها و تمایلات نفسانی باز دارد و منع نماید؛ نسبت به دنیا بی رغبت است و وقت خود را صرف عبادت خدا و خدمت به خلق می‎کند.

"و ارجف الذکر بلسانه"

(و ذکر خدا بر زبان او جریان دارد.)

این ششمین صفتی است که حضرت علی (ع) برای الگوی تقوی و

ناوبری کتاب