آیت‌الله منتظری

علم خدای عالم از نوع علم حضوری است؛ چون گفتیم که همه موجودات جهان خلقت نزد او حاضر است و آیه شریفه هم که فرموده: (و ما یعزب عن ربک من مثقال ذرة فی الارض و لا فی السماء)سوره یونس، آیه 61 هیچ چیزی از خداوند پنهان نیست، به همین معناست که خداوند نسبت به همه چیز علم حضوری دارد و هیچ چیز از او پوشیده و مخفی نیست.

عینیت صفات خدا با ذات او

بعد از آن که معلوم شد علم خدا عین معلوم او و حاضر نزد اوست، لازم است توجه شود این علم علم فعلی خداست که عین فعل او می‎باشد، خدا یک علم ذاتی هم دارد که عین ذات او می‎باشد، علم خدا به ذات خود علم به همه نظام وجود است، و همان گونه که علم خدا عین ذات او می‎باشد سایر صفات ذاتی او که به صفات ثبوتیه مشهورند نیز عین ذات او می‎باشند، و شرح این مطالب در اینجا مشکل است ولی به نحو اجمال می‎گوییم: این صفات چون حقیقت دارند پس از سنخ عدم نیستند، و باز این صفات از امور اعتباری نیستند و دارای واقعیت و وجود خارجی هستند، یعنی قدرت واقعیت دارد، حیات واقعیت دارد، اراده واقعیت دارد و... پس وقتی این صفات واقعیت داشتند به وجود برگشت می‎کنند که عین واقعیت است.

بنابراین هستی غیرمتناهی در عین حالی که هستی است، هستی همه کمالات است؛ هستی علم، هستی حیات، هستی قدرت، هستی سمع، هستی بصر و خلاصه هستی همه صفات کمال. پس ذات باری تعالی چون یک وجود غیرمتناهی است، همین وجود غیرمتناهی علم غیرمتناهی و قدرت غیرمتناهی هم هست،