صفحه ۲۸۲

فاعترف" یعنی از خدا بترسید مانند ترسیدن کسی که گناهی را مرتکب شده و به گناه خود اعتراف دارد، نزد خدا معترف به گناه خود است. "اقتراف" به معنای کسب کردن است؛ "اعترف" از "اعتراف" است، یعنی کاری که کرده است به آن اعتراف می‎کند.

"و وجل فعمل"، "وجل" به معنای ترس است؛ یعنی "فاتقوا الله تقیة من وجل فعمل" پرهیز کنید مانند پرهیز کردن کسی که از خداوند ترسیده و آنگاه عمل نیکو انجام داده است. کسی که از عذاب خداوند می‎ترسد، برای نجات خود عمل صالح انجام می‎دهد، کسی که از خداوند می‎ترسد به وظیفه خود عمل می‎کند، و کسی که از خداوند و عذاب او می‎ترسد گناه نمی کند.

"و حاذر فبادر"، "حاذر" از ماده "حذر" به معنای ترسیدن و احتیاط کردن است، "حاذر" از باب مفاعله و به معنای ترسیدن با توجه است، "من حاذر" یعنی کسی که ترس در قلبش نفوذ کرده است "فبادر" پس مبادرت کرده و جبران خطاها و گناهان خود را می‎کند. مقصود حضرت این است که: "فاتقوا الله تقیة من حاذر فبادر" پرهیز کنید مانند پرهیز کردن کسانی که ترس از خدا در اعماق دلشان نفوذ کرده پس برای جبران گناهان مبادرت کرده اند.

"و ایقن فاحسن" و تقوی به خرج دهید مانند تقوای کسانی که یقین به حساب و کتاب، بهشت و جهنم و صراط دارند و برای همان هم اعمال نیک انجام می‎دهند.

"و عبر فاعتبر" و پرهیز کنید مانند پرهیز کردن کسی که عبرت داده شده و عبرت گرفته است. اگر کسی از تاریخ گذشتگان عبرت گرفته باشد، حساب کار خودش را می‎کند و خود را بنده صالح خدا تربیت می‎کند و طبعا فرد متقی و پرهیزکاری است. حضرت هم توصیه می‎کنند که تقوای شما چنین تقوایی باشد.

"و حذر فازدجر، و اجاب فاناب، و رجع فتاب، و اقتدی فاحتذی، و اری فرأی"

(و او را ترساندند و او ترسید، و اجابت کرد و بازگشت نمود، و برگشت و توبه نمود، و اقتدا کرد و متابعت نمود، و راه راست به او نشان داده شد و آن را دید.)

ناوبری کتاب