صفحه ۲۷۳

یعنی مخفی شدگان در قبرها. مقصود این است که این بندگان همه "مضمنون اجداثا" مخفی شده در قبرها هستند.

"و کائنون رفاتا"، "کائنون" از ماده "کون" به معنای بودن است، "رفات" به معنای پوسیده است؛ یعنی اینها همان انسانهایی هستند که در اثر ماندن در قبرها پوسیده شده و به صورت پودر در آمده بودند، اینک خدا دوباره آنها را در این جهان (قیامت) خلق فرموده است. در قرآن شریف آمده است: (و قالوا أءذا کنا عظاما و رفاتا أءنا لمبعوثون خلقا جدیدا)سوره اسراء، آیات 49 و 98 مشرکین می‎گفتند: آیا زمانی که ما استخوان پوسیده می‎شویم باز هم به صورت خلق جدید خلق شده و مبعوث می‎شویم ؟ حضرت در این جمله اشاره می‎کنند که این آدمهایی که در آن صحرای قیامت برانگیخته شده اند همان استخوان پوسیده های داخل قبرها هستند، با قدرت خدا برای مرتبه دوم خلق شده اند.

"و مبعوثون افرادا" خلقت ما در این دنیا به صورت انفرادی و تک تک بوده، اول آدم (ع) خلق شد، بعد حوا خلق شده و بعد دیگران تا این که امروز جمعیت دنیا حدود پنج میلیارد نفر است؛ در این جمله حضرت آمده است در قیامت هم مردم "مبعوثون افرادا" مبعوث شده به صورت فردی هستند؛ تک تک مبعوث می‎شوند. قرآن شریف نیز در این مورد فرموده است:(و لقد جئتمونا فرادی کما خلقناکم اول مرة)سوره انعام، آیه 94 هر یک به تنهایی به پیشگاه حق آمده است، همان طوری که در مرتبه اول شما را خلق کرده ایم.

"و مدینون جزاء" قیامت جای جزای اعمال است، هر کسی در قیامت به جزای اعمال نیک یا بد خود می‎رسد. (فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره، و من یعمل

ناوبری کتاب