آیت‌الله منتظری

و یک وقت کار زشت است که جزای آن عقاب و عذاب است؛ و به همین معناست جمله بعد "و نکال العقاب، و نوال الثواب". "نکال" به معنای ننگ و عاری است که در عقاب است، "نوال" از ماده "نال ینول" به معنای دادن ثواب است.

خلقت مجدد انسان

"عباد مخلوقون اقتدارا، و مربوبون اقتسارا، و مقبوضون احتضارا، و مضمنون اجداثا، و کائنون رفاتا، و مبعوثون افرادا، و مدینون جزاء، و ممیزون حسابا"

(بندگانی هستند که با قدرت خلق شده، و به اجبار پرورش یافته و دچار مرگ می‎شوند، در درون قبرها رفته و بدنشان ریز ریز می‎شود، به تنهایی برانگیخته و به جزا می‎رسند، و با حساب از همدیگر تمیز داده و جدا می‎شوند.)

می‎خواهند بفرمایند: این مردمی که در صحرای قیامت جمع می‎شوند و دارای آن خصوصیات می‎باشند "عباد مخلوقون اقتدارا" بندگانی هستند که در آغاز با اقتدار و قدرت خداوند خلق شده اند، "و مربوبون اقتسارا" و بدون اختیار خود تحت تربیت خدا واقع شدند. "مربوبون" از ماده "رب" به معنای تربیت یافته است، و این به معنای "مملوکون" است یعنی تحت مالکیت خدا بودند. "اقتسارا" از ماده "قسر" است، "حرکت قسری" به حرکت بدون اختیار گفته شده؛ اینها بدون اختیار خود تحت تعلیم و تربیت و مملوکیت خداوند قرار گرفتند، مربوبند در حالتی که مقهور قدرت خدا هستند.

"و مقبوضون احتضارا" و قبض روح شدگان در حال احتضار هستند. "احتضارا" در این جمله حال و از ماده "حضر" است؛ انسان محتضر به آن فردی گفته می‎شود که ملائکه نزد او حاضر می‎شوند و او را قبض روح می‎کنند.

"و مضمنون اجداثا"، "مضمنون" از ماده "ضمن" است، چیزی را که در جایی مخفی می‎کنند آن را در ضمن آن چیز پنهان می‎نمایند. پس "مضمنون اجداثا"