صفحه ۲۵۷

"و انذرکم بالحجج البوالغ" و آن خداوندی که شما را با دلیلهای بالغ و رسا ترسانده است. "حجج" جمع "حجة" به معنای دلیل است، "بوالغ" جمع "بالغة" به معنای کامل و گویا و رساست. "و احصاکم عددا" و آن خدایی که شما را از جهت عدد و شماره، شماره کرده است.

"و وظف لکم مددا فی قرار خبرة، و دار عبرة"، می‎خواهد بگوید از نظر کمیت و زمان مورد توجه خدا هستید، "وظف" از ماده "توظیف" و به معنای تعیین است، "مدد" جمع "مدت" است؛ یعنی تعیین کرده برای هر یک از شما مدتی را "فی قرار خبرة" که این مدت در جای خبره و امتحان هستید؛ "قرار خبرة" به معنای مقر آزمایش است. "و دار عبرة" و در محل عبرت گرفتن.

اینها جملات واقعا زیبای حضرت امیر(ع) است که ابن ابی الحدید در مقابل این سجع و قافیه ها و این محسناتی که حضرت در همه جای این خطبه بالخصوص و در کل نهج البلاغه بالعموم به کار برده اند سر تعظیم فرود آورده و می‎گوید اینها از معجزات حضرت علی (ع) است.شرح ابن ابی الحدید، ج 6، ص 243؛ همچنین در موارد بسیاری از فصاحت سخن علی (ع) قلم فرسایی کرده، به عنوان مثال در ج 11، ص 152

دنیا جایگاه امتحان

"انتم مختبرون فیها، و محاسبون علیها، فان الدنیا رنق مشربها، ردغ مشرعها، یونق منظرها، و یوبق مخبرها، غرور حائل، و ضوء آفل، و ظل زائل، و سناد مائل"

(شما در دنیا آزمایش می‎شوید، و به حسابتان رسیدگی می‎کنند، پس آبشخور دنیا تیره و لغزنده است، منظره آن شگفت آور، و عاقبت آن هلاکت است، فریبنده ای است که نیست می‎شود، و روشنی است غروب کننده، و سایه ای است که زایل می‎شود، و تکیه گاهی است که رو به خرابی می‎رود.)

ناوبری کتاب