آیت‌الله منتظری

زن در کلام علی (ع)

"معاشر الناس، ان النساء نواقص الایمان، نواقص الحظوظ، نواقص العقول"

(ای مردم، زنان از جهت ایمان، ارث و عقل دارای بهره کمتری هستند.)

"معاشر" جمع "معشر" به معنای جمعیت هاست. حضرت امیر(ع) ابتدا به صورت فهرست زنان را در سه چیز ناقص شمرده و پس از آن به طور تفصیل آنها را بیان فرموده اند: "نواقص الایمان" از جهت ایمان ناقص هستند، "نواقص الحظوظ" از جهت حظ و بهره ناقص هستند، "نواقص العقول" و از جهت عقل هم ناقص هستند. این فهرست و بیان اجمالی بود؛ سپس به بیان هر یک با دلیل آن پرداخته و فرموده اند:

"فاما نقصان ایمانهن فقعودهن عن الصلاة و الصیام فی ایام حیضهن"

(کمی ایمان آنها به ترک نماز و روزه است در ایام عادت ماهانه.)

میان اسلام و ایمان فرق است؛ اسلام اظهار شهادتین است، یعنی وقتی فرد غیر مسلمانی بگوید "اشهد ان لا اله الا الله، و اشهد ان محمدا رسول الله" مسلمان است و مال و جان و ناموسش محفوظ است. اما ایمان دارای سه جزء است: یکی اعتقاد به جنان یعنی ایمان قلبی، یکی اعتقاد به زبان که همان گفتن شهادتین است، و یکی هم عمل به ارکان است. یکی از ارکان مهم نماز است و زنان از نظر ساختمان بدنی و جسمی طوری هستند که تقریبا ثلثی از عمرشان را از خواندن نماز معاف هستند. حیض و نفاس یک حالت نامناسب روحی است و نماز معراج مؤمن است، آن وقت بالا رفتن با این وضع مناسب نیست، معراج در حضور حق با این حالت سازگار نیست، از این جهت نماز در این دو حالت از زنان برداشته شده و قضا هم ندارد، همچنین روزه از آنان ساقط است هرچند قضا واجب است.

"و اما نقصان عقولهن فشهادة امرأتین کشهادة الرجل الواحد"

(و علت نقصان عقول زنان این است که شهادت دو زن به منزله شهادت یک مرد است.)