صفحه ۲۱۷

فریب آرزوهای زودگذر را نخورد.

"جعل الصبر مطیة نجاته" خداوند رحمت کند انسانی را که صبر را وسیله نجات خود قرار می‎دهد. "مطیة" وسیله سواری است و عربها به شتر سواری "مطی" می‎گویند. در این جمله تشبیه است، صبر را به منزله وسیله نقلیه دانسته که انسان آن را سوار شود و از گرداب مشکلات نجات پیدا کند، یعنی در مشکلات و سختی ها صبر را پیشه کند تا به وادی نجات واصل شود.

"و التقوی عدة وفاته" و خداوند رحمت کند فردی را که تقوی را برای مرگ خود مهیا می‎کند. "عدة" به معنای زاد و توشه ای است که مهیا می‎کنند. کسی که خود را مهیای مرگ کرده باشد مصداق این جمله است، و البته چنین فردی در طول زندگی کاملا توجه به اعمال و رفتار خود دارد.

"رکب الطریقة الغراء، و لزم المحجة البیضاء، اغتنم المهل، و بادر الاجل، و تزود من العمل"

(در راه روشن قدم نهد، و از شاهراه درخشنده دور نگردد، مهلت زندگی را غنیمت شمرد، و آماده مرگ شود، و از عمل نیک توشه بردارد.)

"غراء" به معنای واضح و روشن است و مقصود از آن راه دین و شریعت است. در این جمله یک تشبیه است، و آن این که راه شریعت و دین به یک شتر سواری تشبیه شده است. "محجة" وسط راه است. "بیضاء" هم به معنای روشن است. "لزم المحجة البیضاء" یعنی ملازم راه روشن باشد و همیشه دنبال حق و حقیقت باشد.

"اغتنم المهل" کسی که مهلت را غنیمت بداند. این چند روز عمر یک مهلتی است که به انسان داده شده و ما باید آن را غنیمت بدانیم و برای آخرت خود کسب فضیلت کنیم. "و بادر الاجل" و آن کسی که به سوی مرگ می‎شتابد؛ شتاب به سوی مرگ به معنای خودکشی نیست بلکه آمادگی برای مرگ است؛ و طبیعی است کسی که آماده مرگ است خود را برای آن سرا ساخته است. "و تزود من العمل" و

ناوبری کتاب