آیت‌الله منتظری

بازکننده درهای بسته است؛ نه این که درب خانه های مردم را باز می‎کند بلکه به معنای بازکننده دلهای قفل شده و زنگار بسته است، این دلهایی که به فکر مادیات، ثروت دنیا، زر و زیور دنیا، شهوت پرستی و تمایلات نفسانی است، همه دلهای قفل شده است، پیامبر(ص) آمد تا دلها را به معنویات و عالم آخرت بگشاید و این دلهای تاریک را روشن کند.

"و المعلن الحق بالحق"

(و آن پیغمبری که به وسیله حق، حق را ظاهر کرده است.)

"معلن" به معنای اعلان کننده و آشکار کننده است. ما از این جمله که رسول خدا(ص) آشکارکننده حق به وسیله حق است، استفاده می‎کنیم که آن حضرت با عقل و منطق حق را برای مردم ظاهر کرده است نه با دروغ و از راه باطل؛ یعنی این چنین نبوده که پیغمبرخدا(ص) معتقد باشد هدف وسیله را توجیه می‎کند و لذا برای اثبات مدعای خود هر دروغی را بگوید و هر خلافی را مرتکب شود، بلکه او با عقل و منطق و بیان صحیح حق را که همان اسلام و توحید است ظاهر کرده است.

اینجا ابن ابی الحدید معنای دیگری برای این جمله گفته که خلاف ظاهر است؛ او می‎گوید: حق دوم در این جمله به معنای جنگ و ستیز است، "المعلن الحق بالحق" یعنی او به وسیله جنگ و ستیز ظاهرکننده حق است، و جنگ و ستیزی که پیغمبر(ص) به پا می‎کند حق است، پس رسول خدا(ص) به وسیله جنگ و ستیز که حق است حق را ظاهر کرده است.شرح ابن ابی الحدید، ج 6، ص 140 ما گفتیم که این معنا خلاف ظاهر است.

"و الدافع جیشات الاباطیل"

(و آن پیغمبری که دفع کننده جوش و خروشهای باطل ها بود.)