مقام مذمت به کار میرود، و مقصود وای بر خود اوست، و اگر وای بر مادر او باشد مقصود این است که او بمیرد و مادرش داغ او را ببیند؛ البته همین جمله را گاهی از روی دلسوزی برای مدح هم به کار میبرند و مثلا میگویند: وای به آن مادر بیچاره ای که شما بچه های نااهل را تربیت میکند.
به هرحال این جمله در این عبارت حضرت برای مذمت است و ضمیر "ه" آن به کسی برمی گردد که حضرت علی (ع) را تکذیب کرده است. ابن ابی الحدید همین ضمیر را به علم غیبی برگردانده و این طور معنا کرده است: ای وای بر مادر این علوم غیبی که به این سرنوشت بد گرفتار شده، علوم پیغمبر(ص) را من برای شما میگویم و شما مرا تکذیب میکنید. این معنا را ابن ابی الحدید گفته شرح ابن ابی الحدید، ج 6، ص 133 ولی خلاف ظاهر است، و به همان تکذیب کننده علی (ع) بهتر میخورد.
بعد فرموده: "کیلا بغیر ثمن لو کان له وعاء" من علم را مجانی و بدون اجرت در اختیار آن کس که دارای ظرفیت است میگذارم. "کیلا" در این عبارت مفعول مطلق است و فعل آن حذف شده و در اصل "اکیل کیلا" بوده، یعنی علم پیغمبر(ص) را برای واجدین شرایط و آنهایی که دارای ظرفیت هستند بدون اجرت پیمانه میکنم و تحویل آنان میدهم. (و لتعلمن نبأه بعد حین)سوره ص، آیه 88 زود باشد که خبر این اخبار را بعد از مدتی بفهمید؛ این جمله یک آیه است و مقصود حضرت این است که این اخباری را که به شما داده ام، این که گفته ام معاویه و بچه های بنی امیه با شرب خمر بر شما مسلط میشوند و بی دینی رواج پیدا میکند را خودتان به زودی خواهید دید.
.jpg)
