آیت‌الله منتظری

تأیمها" و بی شوهری آن زن طول کشید؛ "تأیم" به معنای زمان بی شوهری زن یا بی زنی شوهر است؛ بچه را که از دست داد ناگهان شوهرش هم مرد و شوهر دیگری هم نصیب او نشد و مدت زیادی بدون شوهر ماند. "و ورثها ابعدها" پس از این ماجراها میراث او هم نصیب دورترین خویشاوندان او شد.

مقصود حضرت از این تشبیه این است که به مردم عراق (کوفه) بگوید شما مانند همان زن در طول مدت جنگ تمام مشقت های جنگ را تحمل کردید و در نزدیکی پیروزی که رسیدید حکمیت را بر شما تحمیل کردند و امیدتان از پیروزی قطع شد، پس از تحمل آن همه نگرانی و مشقت نتیجه که پیروزی بود سقط شد و از بین رفت و بعد از آن هم علی (ع) که قیم مردم است شهید می‎شود، آن وقت دورترین مردم که معاویه است می‎آید و بر شما مسلط می‎شود.

رد اتهام دروغگویی

"اما والله ما اتیتکم اختیارا، ولکن جئت الیکم سوقا، ولکنی و لقد بلغنی انکم تقولون: علی یکذب !"

(آگاه باشید، سوگند به خدا که من با اختیار به سوی شما نیامدم و لیکن به ناچار آمدم، به من خبر رسیده است که شما گفته اید: علی دروغ می‎گوید!)

فرموده اند: به خدا سوگند "ما اتیتکم اختیارا و لکن جئت الیکم سوقا" این که من به شهر شما آمدم از روی اختیار نبود، شهر ما و مرکز اسلام شهر مدینه بود و ما می‎بایست در مدینه می‎ماندیم "ولکن جئت الیکم سوقا" لیکن این که به سوی شما آمدم به خاطر ضرورت روزگار بود، مشکلات زمانه ما را به این سامان سوق داد و ضرورت جنگ جمل ما را به اینجا کشاند؛ و بعد می‎فرمایند: "بلغنی انکم تقولون علی یکذب" شنیده ام که گفته اید علی دروغ می‎گوید! نه این که حضرت از اخبار غیبی برای آنان می‎گفت که مثلا بنی امیه می‎آیند و بر شما مسلط می‎شوند، مردم هم به این حساب که نوعا سیاستمداران دروغ هم می‎گویند، نعوذ بالله