صفحه ۱۶۴

و سوسمار را هم "الضبة" فرموده که به معنای سوسمار ماده است، مثل این که سوسمار ماده از سوسمار نر بیشتر می‎ترسد.

حاصل جنگ به همراه راحت طلبان

"الذلیل والله من نصرتموه، و من رمی بکم فقد رمی بأفوق ناصل، و انکم والله لکثیر فی الباحات قلیل تحت الرایات"

(به خدا سوگند ذلیل و خوار است کسی که شما او را یاری کنید، و کسی که به وسیله شما تیر اندازد با تیر سر شکسته بی پیکان تیر انداخته. به خدا سوگند شما در عرصه خانه ها زیاد هستید و در زیر بیرقها کم.)

وقتی که حضرت امیرالمؤمنین (ع) در جمله قبل مردم کوفه را در ترس به سوسمار و کفتار تشبیه فرموده، خوب اگر کسی از روی ناچاری به همین افراد و مردم ترسو احتیاج داشته باشد خیلی ذلیل است، آنقدر آنها را بی وفا دانسته که می‎فرماید: "و من رمی بکم فقد رمی بافوق ناصل" کسی که به وسیله شما به دشمن خود حمله کند و به آنها تیراندازی کند، مانند کسی است که با تیرهای شکسته بی پیکان تیراندازی کرده باشد. "فوق" آن سر تیر را که با زه کمان تماس دارد می‎گویند، و "نصل" پیکان یعنی آهن تیر را می‎گویند، و "افوق ناصل" یعنی تیر شکسته بی پیکان.

"و انکم والله لکثیر فی الباحات"، "باحات" جمع "باحة" به معنای عرصه ای است که در آن اجتماع می‎کنند، محل اجتماع را "ساحة" می‎گویند، پس "باحات" به معنای "ساحات" است؛ می‎فرماید: وقتی توی میدانها و محل های اجتماع جمع می‎شوید خیلی زیاد هستید، ولی "قلیل تحت الرایات" وقتی اعلام جنگ می‎شود و بیرق جنگ برافراشته می‎شود شما کم هستید، تعداد کمی از شما زیر بیرق جنگ اجتماع می‎کنند.

ناوبری کتاب