آیت‌الله منتظری

حضرت امیر(ع) در این عبارت حسرت می‎خورند که چرا نتوانسته اند به جای محمدبن ابی بکر، هاشم بن عتبه را والی مصر قرار دهند، فرموده اند: "و قد اردت تولیة مصر هاشم بن عتبة" اراده و خواست من این بود که هاشم بن عتبه را والی مصر قرار دهم، و در تأیید این اراده خود فرموده اند: "و لو ولیته ایاها لما خلی لهم العرصة و لا انهزهم الفرصة" اگر او را والی مصر قرار داده بودم نه عرصه و میدان را برای معاویه و عمروعاص خالی می‎کرد و نه به آنها فرصت می‎داد.

در این که چرا حضرت امیر(ع) ناچار به نصب محمدبن ابی بکر شده باید گفت: مصر در جریان قتل عثمان موقعیت حساسی داشت و حضرت امیرالمؤمنین (ع) هم پس از انتخاب از سوی مردم در شرایط مخصوصی بود. مصر در زمان عمر با سپاهی به فرماندهی عمروعاص فتح شده و جزو کشور اسلام در آمد و تا مدتی هم تحت فرمان عمروعاص بود، ولی در زمان عثمان که مصر را از او گرفتند نگران شد و پس از قتل عثمان و روی کار آمدن حضرت علی (ع) با معاویه قرارداد کرد که به نفع حکومت معاویه فعالیت کند به شرط این که معاویه او را حاکم علی الاطلاق مصر نموده و تمام اختیارات را به وی بدهد. علی (ع) هم روی مصر حساس بود و از همان اول حکومت می‎خواست فرد لایق تری را برای حکومت مصر تعیین نماید. این که چرا حضرت امیر(ع) نتوانست هاشم بن عتبه را حاکم مصر کند، مورخین جهاتی را ذکر کرده اند و برخی مورخین هم گفته اند: عده ای از مردم با این امر که حضرت امیر(ع) هاشم بن عتبه را حاکم مصر قرار دهد مخالف بوده و حضرت هم نمی خواستند در همان اول امر درگیری سر این قبیل چیزها درست شود.

حضرت می‎فرمایند: من اراده کردم تولیت مصر را به هاشم بن عتبه بدهم و اگر او را والی قرار داده بودم "لما خلی لهم العرصة" او عرصه و میدان را برای معاویه خالی نمی گذاشت "و لا انهزهم الفرصة" و فرصت را هم به دست آنها نمی داد. حضرت امیر(ع) دارند به طور قطع بیان می‎فرمایند که اگر او را تعیین می‎کردم