آیت‌الله منتظری

جبران کرد و یا حداقل رضایت صاحبان حق را جلب نمود.

مخفی بودن مرگ بر انسان

"فان اجله مستور عنه، و امله خادع له، و الشیطان موکل به، یزین له المعصیة لیرکبها، و یمنیه التوبة لیسوفها حتی تهجم منیته علیه اغفل ما یکون عنها"

(زیرا مرگ او پوشیده و مخفی است، آرزویش او را فریب می‎دهد، و شیطان با او همراه است، و معصیت را برای او زینت می‎دهد تا آن را مرتکب شود، و او را به توبه کردن امیدوار می‎کند که آن را به تأخیر اندازد تا این که ناگاه مرگ او را دریابد در حالی که از آن بسیار غافل می‎باشد.)

این که گفتیم جمله های "فاتقی عبد ربه، نصح نفسه، و قدم توبته، و غلب شهوته" اخبار و در مقام انشاء است، و باید هر کسی از خدا بترسد، خیر خود بخواهد، توبه خود را پیش بیندازد، و بر شهوت خود مسلط شود، همه برای این خاطر است که "اجله مستور عنه" مرگش مخفی است و...، پس این جملات علت است برای جمله های قبل.

فرموده اند: تو به این علت باید پرهیزگار باشی و خیر خود بخواهی و توبه کنی و بر شهوت خود مسلط باشی که مرگت مخفی است و نمی دانی در چه زمانی به سراغت می‎آید، در هر لحظه ممکن است به تو هجوم بیاورد، تو باید پیش از لحظه هجوم مرگ توبه کرده باشی و بر شهوت خود مسلط شده باشی. "و امله خادع له" و آرزوهای دور و دراز این بنده مرتب او را فریب می‎دهند و او را به طولانی بودن عمر و زر و زیور دنیا مغرور می‎کنند. "و الشیطان موکل به" و شیطان هم همیشه همراه این بنده خداست و او را به طرف تمایلات تشویق و تحریک می‎کند.

"یزین له المعصیة لیرکبها" کار شیطان این است که گناهان و معاصی را برای این بنده زینت می‎دهد و او را متمایل به گناهان می‎کند؛ "و یمنیه التوبة لیسوفها"