صفحه ۱۱۳

"و کونوا قوما صیح بهم"، اگر مثلا یک جمعیتی در خواب باشند و یا بی خیال برای استراحت نشسته باشند و ناگهان بر آنها فریاد زده شود، یکدفعه به خود می‎آیند و همه حواسها متوجه سمت فریاد و فریاد زننده می‎شود که هدف از این فریاد چیست. پس آنها با آن فریاد متوجه می‎شوند، از خواب بیدار می‎شوند و اگر غفلت دارند متنبه می‎شوند. اینجا هم حضرت فرموده اند: مانند جمعیتی باشید که بر آنها فریاد کشیده شده "فانتبهوا" پس همان گونه که آنها متنبه شده اند شما هم متنبه شوید؛ یعنی از خواب غفلت بیدار شوید و به فکر مرگ باشید.

"و علموا ان الدنیا لیست لهم بدار فاستبدلوا" و آن جمعیتی که دانستند این دنیا برای آنان خانه زندگی نیست پس طلب تبدیل کردن آن را کردند؛ یعنی کاری کردند که این خانه را با یک خانه آخرتی که بهتر از این خانه است عوض کنند. البته می‎دانیم راهش این است که انسان اعمال خوب انجام دهد و همیشه در فکر انجام وظیفه خود باشد.

"فان الله سبحانه لم یخلقکم عبثا و لم یترککم سدی"، این جمله مثل این است که جواب برای یک سؤال مقدر باشد؛ گویا کسی می‎پرسد مگر خدا ما و این دنیا را بیهوده خلق فرموده که آنان آن را خانه زندگی برای خود نگرفته اند؟ در جواب گفته شده: "فان الله سبحانه" آن خدایی که منزه از نقائص است "لم یخلقکم عبثا" شما را بیهوده خلق نفرموده "و لم یترککم سدی" و شما را مهمل رها نکرده است.

قرآن شریف فرموده است: (ان فی خلق السماوات و الارض و اختلاف اللیل و النهار لایات لاولی الالباب، الذین یذکرون الله قیاما و قعودا و علی جنوبهم و یتفکرون فی خلق السماوات و الارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانک فقنا عذاب النار)سوره آل عمران، آیات 190 و 191 در خلقت آسمانها و زمین و اختلاف شب و روز نشانه هایی است برای

ناوبری کتاب