صفحه ۱۰۵

آخرت مصرف کرده اند - مثلا با ثروت دنیا به داد بینوایان برسند و با ریاستی که به دست آورده اند حقوق مظلومین را احیا کنند - روز قیامت بر همان اعمال نیک خود وارد می‎شوند و از آن بهره مند می‎گردند؛ در قرآن شریف آمده است: (و ما تقدموا لانفسکم من خیر تجدوه عندالله)سوره بقره، آیه 110 هر نیکی و کار خوبی را که برای خود پیش بفرستید پاداش نیکو نزد خدا خواهید یافت؛ و در آیه دیگر فرموده است: (فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره)سوره زلزال، آیه 7 کسی که به اندازه سر سوزنی کار نیک انجام دهد در قیامت می‎بیند. اینجا هم حضرت امیر(ع) فرموده اند: آن مقدار از اموال دنیا را که برای غیر دنیا یعنی برای آخرت بگیرند وارد بر آن می‎شوند "و اقاموا فیه" و در آن اقامت می‎کنند، انسانهای نیکوکار در قیامت در بهشت اقامت می‎کنند و آن بهشت تجسم اعمال نیک آنهاست.

دنیا در نظر خردمندان

"فانها عند ذوی العقول کفئ الظل، بینا تراه سابغا حتی قلص، و زائدا حتی نقص"

(زیرا دنیا نزد خردمندان مانند برگشتن سایه است، همین که آن را گسترده بینی جمع شود، و چون آن را زیاد بینی کم شود.)

"فئ" از ماده "فاء یفئ" به معنای "رجع" یعنی برگشتن است، سایه قبل از ظهر سایه است، سایه بعد از ظهر هم سایه است، با این فرق که سایه بعد از ظهر برگشت سایه قبل از ظهر است. "سابغا" به معنای کثیر و ممتد است، "فئ سابغ" یعنی سایه برگشته که همه زمین را فراگرفته است، "حتی قلص" تا این که تمام شود و شب فرارسد. "زائدا" از ماده "زاد" به معنای زیاده، و "نقص" از "نقصان" به معنای کمی است.

ناوبری کتاب