آیت‌الله منتظری

دست بزند باید مقدماتش را فراهم کند. شما شنیده اید بچه های پاکی که نیت خوبی هم داشته اند، در جنگ دلشان را به دریا می‎زدند و بدون حساب پیش می‎رفتند، یک وقت هم همه محاصره و شهید می‎شدند. وقتی انسان با دشمنی در جنگ و ستیز باشد - مثل حزب بعث عراق که مجهز است و ابرقدرتهای شرق و غرب کمکش می‎کنند، از کشورهای مرتجع منطقه هم ابزار در اختیارش می‎گذارند - نباید بی حساب کار کند، باید برنامه ریزی و طرح و برنامه داشته باشد، نیروها را بسنجد و عاقلانه وارد میدان بشود.

حضرت علی (ع) می‎دید هرچند ابوسفیان و عباس و زبیر و تعدادی دیگر هستند، اما ابوسفیان که نیت پاکی ندارد، تعداد دیگری هم هستند که به اندازه کافی نیست، توده مردم هم طرف ابوبکر و عمر رفته اند، حضرت اگر می‎خواست قیام کند، می‎دید زمینه زمینه شکست است هرچند حق با حضرت بود، لذا می‎فرماید: پیروز کسی است که به وسیله بال پرواز کند.

در اینجا حضرت امیرالمؤمنین (ع) یک قاعده کلی به دست می‎دهند و آن این که اول باید بال یعنی وسیله و ابزار مناسب را فراهم کرد و بعد پرواز یعنی قیام کرد، اگر کسی با بال شکسته و بدون ابزار مناسب قیام کند خودش را به مخاطره انداخته است.

"أو استسلم فأراح"

(یا این که طلب سلامتی کند و هم خودش و هم دیگران را راحت کند.)

"استسلم" از باب استفعال است از ماده "سلم" یعنی سلامتی. این فرمایش حضرت معنایش این نیست که انسان نباید اصلا نهضتی داشته باشد، نباید در مقابل ظلم قیام کند، بلکه معنایش این است که اگر خواستی در مقابل ظلم قیام کنی برای خودت بال و نیرو تهیه کن، ملت را با خودت همراه کن بعد قیام کن. اما اگر همه ملت بر خلاف تو باشند وسیله تبلیغات هم نداری، حرفی که بزنی همان جا