آیت‌الله منتظری

توطئه ابوسفیان و پیشنهاد بیعت با علی (ع)

ابوسفیان که از طرفی سابقه چندانی در اسلام نداشت - زیرا در سال هشتم هجرت در فتح مکه آن هم از روی ناچاری به ظاهر اسلام اختیار کرد -به سیره ابن هشام، ج 4، ص 43؛ و تاریخ طبری، ج 2، ص 329 رجوع شود. و از طرف دیگر در گذشته از شخصیتهای بزرگ قریش بود، وقتی دید سهمی در خلافت ندارد عباس بن عبدالمطلب را تحریک کرد و پیش حضرت علی (ع) آمد و به او پیشنهاد بیعت داد، البته ابوسفیان هدف صحیحی نداشت و می‎خواست اختلاف کلمه بین مسلمانان درست کند، چون از اسلام سیلی خورده بود.

ابن میثم بحرانی در شرح نهج البلاغه در مورد هدف ابوسفیان از این پیشنهاد می‎گوید: "اراد ابوسفیان بن حرب ان یوقع الحرب بین المسلمین لیقتل بعضهم بعضا فیکون ذلک دمارا للدین"شرح ابن میثم، ج 1، ص 276 ابوسفیان می‎خواست تا بین مسلمانان جنگ به وجود آید و یکدیگر را بکشند و در نتیجه دین اسلام از بین برود. او فکر می‎کرد بهترین وقت برای ایجاد اختلاف بین مسلمانان و ایجاد جنگ و ستیز داخلی این زمان است؛ زیرا پیغمبراکرم تازه از دنیا رفته و خلافت هنوز مستقر نشده است، به هر حال پیشنهاد او روی علاقه به علی و اسلام نبود بلکه می‎خواست اسلام تضعیف شود.

حضرت علی خودش را احق به خلافت می‎دانست، و از جاهای مختلف نهج البلاغه هم استفاده می‎شود، از جمله در خطبه ششم که می‎فرماید: "فوالله مازلت مدفوعا عن حقی مستأثرا علی منذ قبض الله نبیه (ص) حتی یوم الناس هذا" قسم به خدا از همان روزی که پیغمبراکرم (ص) رحلت کردند تا امروز مرا از حقم کنار زدند؛ همچنین در خطبه شقشقیه حضرت علی (ع) صریحا خودش را احق به خلافت اعلام می‎دارد.