آیت‌الله منتظری

2- مارقین

"و مرقت أخری"

(و دسته ای از بیعت و اطاعت خارج شدند و جلو زدند.)

"مرق" به معنای "خرج" است، "مرق السهم من الرمی" یعنی تیر از کمان خارج شد.

حضرت می‎فرماید: عده ای اول آمدند بیعت کردند ولی از آن خارج شدند. مراد از مارقین در این کلام خوارج نهروان هستند که جنگ نهروان را به وجود آوردند.

3- قاسطین

"و قسط آخرون"

(و گروه دیگر ظلم کردند.)

در بعضی نسخه ها "فسق" دارد که به معنای خارج شدن می‎باشد، "فسق الرطب من قشره" یعنی رطب از پوشش خارج شد؛ اگر "فسق" باشد معنای کلام حضرت این می‎شود: و گروهی دیگر از دین خارج شدند. "قسط" از لغات اضداد است؛ یعنی هم به معنای عدل می‎آید و هم به معنای ظلم و جور، و در اینجا معنای دوم مراد حضرت است و مقصود معاویه و گروه او می‎باشند که به حضرت ظلم کردند.

پیش بینی جنگ جمل، صفین و نهروان توسط پیغمبراکرم (ص)

مسأله مخالفت این سه گروه با حضرت علی (ع) را پیغمبراکرم (ص) از قبل خبر داده بود و روایاتی در این باره نقل شده است، از جمله روایتی که مرحوم خوئی در شرح نهج البلاغه از غایة المرام نقل می‎کند که حضرت صادق (ع) فرمود: به ام سلمه خبر رسید که یکی از موالی او از حضرت علی (ع) عیب جویی می‎کند، ام سلمه او را خواست و نصیحت کرد، تا آنجا که ام سلمه می‎گوید پیغمبراکرم (ص) به من فرمود:

"یا ام سلمه اسمعی و اشهدی هذا علی بن ابیطالب سید المسلمین و امام