این یک نکته خاصی دارد، مسافرتهای گذشته به این دلیل که با شتر و اسب و قاطر بوده زمان زیادی طول میکشیده، وضعیت درمان هم مثل امروزه نبوده که وقتی کسی مریض شود فورا او را معالجه کنند و سالم شود، ممکن بوده یک مسافر بعد از ماهها که سفرش با چه زحمت و مشقتی تمام میشده و به وطن خود برمی گشته مواجه با غم و غصه های فراوانی بشود؛ مثلا مشاهده کند همسرش مرده، یا فرزندش از دست رفته، یا غارتگرها مال و اموالش را برده اند، و بالاخره ممکن بود مشکلاتی از این قبیل به او رسیده باشد که پس از برگشتن به وطن به او خبر میدهند، اینها غم و غصه های بعد از سفر است. حالا حضرت دعا میکنند که خدایا ما را دچار این طور مصائب و غم و غصه ها نگردان، و وقتی از سفر برمی گردیم خبرهای بد و ناگوار به ما نرسد.
"و سوء المنظر فی الاهل و المال" و بدنظری در مال و اولاد؛ "سوء" به معنای بدی است، و "المنظر" مصدر میمی و به معنای نظر کردن است، "سوء المنظر" یعنی بدنظری، یعنی خدایا به تو پناه میبرم از نظرها و نگاههای بدی که ممکن است مال و اولادم را نابود کند؛ شاید مقصود از این نظرهای بد نگاههای خیانت باری باشد که افراد به زن و مال انسان میکنند، و یا نظرهایی که به اهل یا مال او میزنند که در اصطلاح از آن تعبیر به چشم زخم میکنند، این دو احتمال در این عبارت وجود دارد؛ ممکن است دزدی به مال انسان نگاه خیانت بار بکند یا مرد لاابالی به ناموس او از روی خیانت نگاه کند، و ممکن هم هست که مال و اولاد انسان به چشم کسی خوش بیاید و صاحب مال را چشم بزند. به هرحال مقصود این است که خدایا کاری بکن که وقتی از سفر برمی گردم به درد و غم و مشکلات خانوادگی مبتلا نشوم.
این معنایی که کردیم در صورتی است که جمله "و سوء المنظر فی الاهل و