صفحه ۶۳۱

دوست دارند؛ و اگر "التبست" از ماده "لبس" به معنای اشتباه باشد بدین معناست که دنیا از راه اشتباه کاری و فریب خود را در دلها جا می‎اندازد.

با دنیا چه ارتباطی باید داشت ؟

"فارتحلوا عنها باحسن ما بحضرتکم من الزاد، و لاتسألوا فیها فوق الکفاف، و لاتطلبوا منها اکثر من البلاغ"

(پس کوچ کنید از این دنیا و از بهترین متاع خود توشه بردارید، و در آن بیش از رفع حاجت نخواهید، و زیادتر از آنچه نیاز دارید طلب نکنید.)

"ارتحلوا" از "ارتحال" به معنای کوچ کردن است. "من الزاد" بیان "ما بحضرتکم" است؛ کوچ کنید با بهترین سرمایه دنیا که نزد شما هست، تلاش کنید زاد و توشه این دنیا را با خودتان به آخرت منتقل کنید. "بأحسن ما بحضرتکم" یعنی از بهترین چیزهایی که نزدتان هست؛ مال و ثروت داری برای آخرتت صرف کن، علم نافع به حال مردم داری همان را در راه خدمت به مردم صرف کن و بدان که این دنیا هدف نیست، بلکه وسیله رسیدن به آخرت است.

"و لاتسألوا فیها فوق الکفاف" بیش از کفاف نخواهید، آنچه از مال دنیا که کفایت مخارج حد متوسط انسان را می‎کند کافی است، و بیش از آن را اگر صرف آخرت کنید برای شما سودمند است، اما اگر صرف آخرت خود نکنید پس خزانه داری دیگران را کرده اید. "و لاتطلبوا منها اکثر من البلاغ"، ضمیر "منها" به دنیا برمی گردد. "بلاغ" به معنای رساندن است؛ یعنی آن مقداری را از دنیا مطالبه کنید که شما را به انتها می‎رساند، یعنی بیش از رفع نیاز نخواهید. این جمله در حقیقت تعبیر دیگری از همان جمله "و لاتسألوا فیها فوق الکفاف" است؛ هر دو جمله یک معنا را می‎رسانند منتها با دو تعبیر بیان شده اند، و تفنن در عبارت است، آنچه شما را کفایت می‎کند همانی است که شما را به نهایت می‎رساند.

ناوبری کتاب