آیت‌الله منتظری

بحث در مورد درسهایی از نهج البلاغه بود، در خطبه سوم بحث به اینجا رسید که حضرت می‎فرماید:

"فلما نهضت بالامر"

(پس وقتی که قیام کردم به امر امامت و خلافت)

"امر" در اصطلاح قرآن و حدیث

"امر" به معنای فرمان است، و در لسان کتاب و حدیث بیشتر به همان مسأله امامت و خلافت گفته می‎شود. در تعبیرات وقتی می‎گفتند فرمان برای فلانی صادر شد، یعنی فرمان ولایت و حکومت. حضرت امام حسن مجتبی (ع) در خطبه اش می‎فرماید: "ولانی المسلمون الامر بعده"مقاتل الطالبین، ص 35؛ و بحارالانوار، ج 44، ص 40 مسلمانها امر امامت را بعد از امیرالمؤمنین به من محول کردند. با بررسی روایات به دست می‎آید که "أمر" همان فرمان و حکومت است، "امارة" هم گفته می‎شود چون از ماده "امر" است. به حاکم "امیر" هم می‎گویند یعنی صاحب فرمان. آیه شریفه قرآن می‎فرماید: (اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم)سوره نساء، آیه 59 اطاعت کنید خدا را و فرستاده خدا را و صاحبان فرمان از خودتان را.

بعضی فکر می‎کنند هر کس متصدی حکومت شد صاحب فرمان می‎شود، این اشتباه است. صاحب فرمان یعنی کسی که حق فرمان دارد، اگر او متصدی حکومت شد صاحب فرمان می‎شود. صاحب خانه کسی است که خانه ملک اوست، اگر غاصبی آمد و خانه را غصب کرد و بر خانه مسلط شد این غاصب است نه صاحب خانه. صاحب خانه کسی است که خانه را از او غصب کرده اند.