ایراد این خطبه پرداخته و آنها را سرزنش میفرمایند که چرا انگیزه دینی ندارید؟ و چرا غیرت و حمیت به خرج نمی دهید؟!
علی (ع) گرفتار مردمی نافرمان و بی تفاوت
فرموده اند:
"منیت بمن لایطیع اذا أمرت، و لایجیب اذا دعوت، لا ابا لکم ما تنتظرون بنصرکم ربکم ؟"
(به کسانی گرفتار شده ام که وقتی آنها را امر میکنم پیروی نمی کنند، و وقتی آنها را میخوانم اجابت نمی کنند، ای بی ریشه ها برای یاری خدا منتظر چه چیز هستید؟)
"منیت" به معنای "بلیت" است یعنی مبتلا شدم. میفرمایند: من به مردمی مبتلا شده ام که وقتی آنها را امر میکنم و دستور میدهم مرا اطاعت نمی کنند. این خطبه حضرت در مقام گلایه از مردم و درد دل حضرت است، حضرت امیر(ع) امام واجب الاطاعة بودند و مردم باید بدون چون و چرا اوامر حضرت را عمل میکردند، ولی چون مقام و موقعیت حضرت را نشناخته بودند با بی توجهی با آن حضرت برخورد میکردند. "و لایجیب اذا دعوت" و وقتی آنها را به کاری دعوت میکنم دعوتم را اجابت نمی کنند "لا ابا لکم" ای بی ریشه ها، این یک جمله ای است که عربها هنگام مذمت به کار میبرند؛ و شاید میخواهند بگویند شما حمیت و غیرت ندارید که از خود دفاع نمی کنید. به هرحال به نظر میرسد جزو جمله بعد باشد؛ یعنی "لا ابا لکم ما تنتظرون بنصرکم ربکم ؟" ای بی ریشه ها چه میگویید، چه چیز انتظار دارید که خدا را یاری نمی کنید؟ حقیقت جهاد یاری دین خداست، و حقیقت یاری دین خدا یاری خداست، در آیه شریفه آمده است: (ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم)سوره محمد(ص)، آیه 7 اگر خدا را یاری کنید خدا هم شما را