آیت‌الله منتظری

تحریک آنها خطبه بخواند، اما در اینجا حضرت خودشان را معرفی می‎کنند و درد دلهایی از خودشان بیان می‎کنند، از این جهت این سخنان را به جاری مجرای خطبه تعبیر فرموده اند.

ابن ابی الحدید به کلام مرحوم سید ایراد گرفته و می‎گوید ظاهرا این طور نیست و حضرت پس از جنگ نهروان یک خطبه خیلی مفصلی ایراد کرده که مرحوم سید قسمت هایی از آن خطبه را در اینجا نقل کرده است، به گفته ابن ابی الحدید کلام حضرت در اینجا چهار قسمت است و هیچ یک از این چهار قسمت به هم مربوط نیستند.شرح ابن ابی الحدید، ج 2، ص 284

پیش تازی و روشن بینی حضرت علی (ع)

"فقمت بالا مر حین فشلوا، و تطلعت حین تقبعوا، و نطقت حین تمنعوا"

(پس برای یاری دین اسلام قیام کردم آن هنگامی که مسلمین ضعیف و ناتوان بودند، و خود را آشکار نمودم آنگاه که آنها سر در گریبان بودند، و لب به سخن باز کردم هنگامی که آنها ابا می‎کردند.)

بعضی افراد مثل ابن ابی الحدید عقیده دارند این سخنان حضرت مربوط به زمان عثمان است، زیرا حضرت از کجی ها و نابسامانی های زمان عثمان سخن می‎گوید که خلاصه حکومت در دست بنی امیه بود و بیت المال مسلمین در دست عثمان، و او هرچه می‎خواست بذل و بخشش می‎کرد، مروان حکم و پدرش حکم و عقبة بن ابی معیط و ولید بن عقبة و از قبیل اینها در رأس حکومت بودند و تا زمانی که اینها در رأس حکومت بودند هیچ کس جرأت حرف زدن نداشت، اما من در مقابل آنها ایستادگی می‎کردم و آنها را امر به معروف و نهی از منکر می‎کردم، این سخن